20.08.2021. Badanie poziomu HCT jest częścią morfologii krwi. Oznaczenie pozwala określić, jaki procent całej objętości krwi stanowią erytrocyty, czyli krwinki czerwone. Za niski lub zbyt wysoki poziom hematokrytu może być markerem zwiastującym obecność choroby, która rozwija się w organizmie. Jakie są normy HCT dla dzieci
Anemia jest jednym z najczęstszych problemów wymagających interwencji medycznej, z jakimi spotykamy się w naszym życiu. Niestety często nie zleca się nam odpowiednich badań, dlatego warto wiedzieć, w jaki sposób samodzielnie wspomagać się w przypadku problemów. Jest to niezwykle ważne przede wszystkim dlatego, że w przypadku niektórych rodzajów anemii nie wolno zażywać suplementów niski poziom żelaza czy niedobór witaminy B12? Schorzenie to daje szereg objawów, ale często różnią się one w zależności od przyczyny – inaczej będziemy się czuli przy niedokrwistości spowodowanej brakiem witaminy B12, a inaczej – przy niskim poziomie żelaza. Niemniej praktycznie zawsze pojawia się zmęczenie, zadyszka przy nawet lekkim wysiłku, bladość oraz wrażliwość na zimno. Oczywiście objawy te są charakterystyczne dla wielu innych przypadłości, dlatego nigdy nie wolno zakładać „na pewno mam anemię” i leczyć się bez diagnozy na własną badania wykonać?Jeśli mamy podejrzenia, należy udać się do lekarza, który powinien dać skierowanie na podstawowe badanie krwi – morfologię, jeśli zaś z jakiegoś powodu nie możemy bądź nie chcemy tego zrobić (np.: ktoś może nie chcieć tracić ponad godzinę, żeby zaoszczędzić 5 zł), można je bez problemu wykonać na własną rękę w każdym nas trzy wyniki – czerwone krwinki (RBC) hematokryt (HT) oraz hemoglobina (HGB). Jeśli mieszczą się one w normie – anemii nie ma, mogą być co najwyżej jej początki, jeśli są blisko dolnej granicy. Jeśli jednak są zbyt niskie – wiadomo, że mamy problem. Pytanie, czym jest wywołany?Na kartce z wynikiem będzie coś takiego jak „średnia wielkość krwinki” – MCV. Jest to podstawowy, najtańszy wskaźnik, który zresztą jest już wykonany. Jeśli jest bardzo mocno obniżony – można podejrzewać niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza. Mocno podwyższony z kolei sugeruje brak witaminy B12 lub kwasu w dalszym ciągu nic nie można zrobić, póki nie wykona się kolejnych badań – powinien je zlecić lekarz, ale zdarza się, że lekarze tego nie robią, przepisując żelazo. Zazwyczaj jest to dobra taktyka, bo znacząca większość problemów bierze się z powodu niedoboru tego właśnie pierwiastka, ale czasami to najgorsze, co można poziom ferrytynyKolejne badanie, które należy wykonać, to – przy niskim lub normalnym MCV – poziom – wszelkiego rodzaju infekcje sztucznie zawyżają poziom o nawet kilkadziesiąt procent, fałszując wynik, dlatego powinno się jednocześnie zbadać poziom CRP, a w przypadku gdy w ciągu ostatnich kilku tygodni miało się gorączkę, wziąć na to wolno sugerować się poziomem żelaza we krwi – to jest błąd medyczny. Co prawda jego poziom spada w przypadku niedoboru, ale podobnie spada też w przypadku chronicznych infekcji, organizm wtedy „chowa” ten pierwiastek, gdyż chorobotwórcze bakterie żywią się nim. Stosowanie suplementów w takim wypadku dosłownie „dokarmi” chorobę. Jeśli poziom ferrytyny będzie bardzo niski, przy jednocześnie niskim MCV – praktycznie zawsze będzie to oznaczać niedobór żelaza. To jednak nie koniec – zanim poda się suplementy, trzeba wykonać jeszcze jedno z przewodu pokarmowego / krew utajona w kaleZazwyczaj przyczyną problemów jest zła dieta (o czym dalej), ale niekiedy jest to krwawienie z przewodu pokarmowego. Może ono mieć szereg przyczyn, w tym również tak poważne, jak nowotwory – więc warto zrobić badanie na krew utajoną w kale, co kosztuje raptem kilka złotych. Przed testem nie można zażywać suplementów, gdyż może to zafałszować poziomu B12Przy normalnym bądź wysokim poziomie MCV powinno się wykonać badanie poziomu witaminy B12. Bardzo wiele osób ma problemy z jej wchłanianiem. Jeśli okaże się, że to właśnie tej substancji nam brakowało, warto poszukać dobrego lekarza, który będzie w stanie ustalić przyczynę niedoboru. Czasem jest to coś tak banalnego, jak pasożyty przewodu pokarmowego, ale mogą to też być poważniejsze wywołane innymi przyczynami niż niedobór B12, czy żelaza są zazwyczaj schorzeniami dość skomplikowanymi i nie powinno się próbować radzić z nimi samodzielnie. Na szczęście stanowią one bardzo niewielki problem z niedoborem witaminy B12 to uszkodzenia układu nerwowego. Nasz mózg jest dużo wrażliwszy na niski poziom B12, niż krew, więc zanim cokolwiek da się wykryć podstawowym badaniem krwi, z reguły dochodzi do uszkodzenia komórek nerwowych. Bardzo ważne jest, by stosować odpowiedni rodzaj witaminy B12, a mianowicie – metylokobalaminę. To jest forma, którą wykorzystuje mózg. Aby zadziałała forma najczęściej dostępna – cyjanokobalamina, musi być ona zamieniona w formę metylo. I co prawda w zastrzyku dostaniemy parę milionów procent zapotrzebowania, jednak nasz organizm nie będzie w stanie wykorzystać z tego więcej niż drobny niezwykle istotne jest, aby uzupełniać B12 doustnymi dawkami w odpowiedniej formie (metylokobalaminy). Powinno się też stosować równolegle inne witaminy z grupy B, które działają synergicznie – takie jak B6, biotynę czy kwas foliowy (najlepiej w kompleksie).Bardzo często niedoborowi temu towarzyszy też spowolnienie procesów metylacji – tutaj bardzo dużą pomocą będzie sok z buraków. Tradycyjnie stosowany jako „lek na anemię” – nie z powodu żelaza, ale właśnie z uwagi na dużą zawartość substancji takich jak betaina czy kwas poziom ferrytynyNiski wynik ferrytyny praktycznie zawsze oznacza niedobór, nawet jeśli wyniki krwi wyjdą prawidłowe. Anemia ma kilka kolejnych z nich to właśnie obniżony poziom ferrytyny – oznacza to, że skończyły się zapasy żelaza w wątrobie. Pomimo doskonałych wyników krwi, zaczną już wypadać włosy czy łamać się paznokcie, będzie też większa podatność na kontuzje i gorsze samopoczucie. W drugiej fazie pierwiastek ten znika ze szpiku kostnego, dopiero w trzeciej, ostatniej pojawiają się zmiany we się dążyć do podniesienia jej poziomu powyżej 50 ng/ml, co jest szczególnie istotne dla kobiet mających problemy z niedoborze żelaza trzeba sobie uświadomić jedną rzecz – to prawie nigdy nie jest problem z żelazem!Brzmi paradoksalnie, ale tak właśnie jest – niemal nie zdarza się, by ktoś miał w diecie niewystarczającą ilość tego pierwiastka. Często jedną z przyczyn jest nadmierne spożywanie kawy czy herbaty, zwłaszcza w czasie lub tuż po posiłkach, co potrafi niemal całkowicie zablokować przyswajanie. Posiłki takie (oraz suplementy żelaza) powinno się popijać sokiem pomarańczowym, który zwiększa wykonać kilka dodatkowych badań, by upewnić się, czy nie ma żadnej choroby utrudniającej wchłanianie – przede wszystkim będą to schorzenia tarczycy, tutaj drobna prawda zdarza się, że anemia będzie wywołana niedoczynnością tarczycy, ale prawdziwa jest też zależność w drugą stronę – niski poziom żelaza w organizmie zaburza pracę tego narządu, wraca on do doskonałego stanu po jego uzupełnieniu i NIE zawsze jest tu potrzebne branie syntetycznych hormonów, często przepisywanych przez lekarzy w takim wypadku!Kreatynina z krwi, badanie moczu, próby wątroboweMożna też zrobić podstawowe badania nerek i wątroby (kreatynina z krwi, ogólne badanie moczu, próby wątrobowe), a w przypadku niewytłumaczalnych i trudnych w terapii anemii – badania w kierunku schorzeń układu pokarmowego, takich jak celiakia czy choroba wiele osób ma niedobory różnych innych składników odżywczych, niezbędnych do jego przyswojenia, ale też w drugą stronę – niedobory żelaza sprawiają, że znacznie trudniej przyswajają się inne składniki odżywcze bądź nie są one produkowane czy magazynowane w D3Dobrym przykładem jest witamina D3. Wielokrotnie wykazano badaniami, że niedobory tych dwóch substancji idą w parze1,2. Niezależnie więc od tego, co jest przyczyną, a co skutkiem, mając anemię, można z dużym prawdopodobieństwem podejrzewać również ten niedobór. Jego uzupełnienie jest niezwykle istotne – utrzymanie odpowiedniego poziomu zmniejsza częstotliwość występowania przynajmniej niektórych nowotworów około dwukrotnie3,4,5, przynajmniej częściowo cofa cukrzycę6 czy nadciśnienie7. Doskonale zabezpiecza też przed grypą i przeziębieniami8,9. Powinno się stosować dawki rzędu 2-4 tysięcy jednostek dziennie przez kilka miesięcy, zaś dla utrzymania dobrego zdrowia warto stosować takie ilości również przez kilka zimowych miesięcy każdego roku10. Nie wolno się też bać słońca – to nieprawda, że zwiększa ono ryzyko raka, wprost przeciwnie – jedynie silne oparzenia słoneczne są niebezpieczne. Jeśli boimy się zmarszczek, można chronić twarz, ale powinno się odsłaniać inne części ciała. Filtry UV niemal całkowicie blokują wytwarzanie tej substancji pod wpływem z grupy BWitaminy z grupy B są bardzo ważną częścią składową mechanizmów krwiotwórczych. Powszechnie wiadomo, że brak B12 czy kwasu foliowego może wywołać anemię, zresztą powinno się je uzupełniać przy każdej niedokrwistości, jako że będą one bardzo szybko zużywane w czasie tworzenia nowych krwinek. Mniej znana jest rola witaminy B6 – jak się okazuje, jest ona niezwykle istotna, stosowanie jej równolegle z żelazem spowodowało szybszy powrót do zdrowia oraz dłuższe utrzymanie dobrych walka z anemią powinna być wielostopniowa. Jeśli nie ma żadnej nietypowej przyczyny, najprawdopodobniej winna jest dieta – a konkretnie duże ilości kawy i herbaty, a także nadmiar nabiału, które potrafią zablokować przyswajanie. Uzupełniając żelazo, powinno się skorygować nawyki żywieniowe, tak aby uniknąć kłopotów na przyszłość. Jednocześnie należy uzupełnić kilka kluczowych dla terapii niedoborów pokarmowych oraz monitorować stan zdrowia, a w przypadku braku poprawy – poszukać dobrego lekarza, umiejącego ustalić powód, dla którego żelazo się nieTakże poważna niedokrwistość ciężarnej zmniejsza ilość przekazywanego dziecku żelaza i przyczynia się do rozwoju u malca anemii już we wczesnym okresie niemowlęcym. W wieku 3–6 miesięcy zapasów jest już tak mało, że mówi się o tzw. anemii fizjologicznej. Można temu zapobiegać.
Zgodnie ze swoją misją, Redakcja dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne treści medyczne poparte najnowszą wiedzą naukową. Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany artykuł został zweryfikowany przez lekarza lub bezpośrednio przez niego napisany. Taka dwustopniowa weryfikacja: dziennikarz medyczny i lekarz pozwala nam na dostarczanie treści najwyższej jakości oraz zgodnych z aktualną wiedzą medyczną. Nasze zaangażowanie w tym zakresie zostało docenione przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia, które nadało Redakcji honorowy tytuł Wielkiego Edukatora. Sprawdzona treść Konsultacja merytoryczna: Lek. Beata Wańczyk-Dręczewska ten tekst przeczytasz w 4 minuty Ferrytyna jest białkiem, które magazynuje żelazo w organizmach. Jest białkiem ostrej fazy - syntetyzowanym przez wątrobę, a jej stężenie we krwi zmienia się, jeśli w organizmie pojawi się stan zapalny. Im więcej żelaza w organizmie człowieka tym więcej ferrytyny. Getty Images Potrzebujesz porady? Umów e-wizytę 459 lekarzy teraz online Ferrytyna - rola w organizmie Ferrytyna - objawy nadmiaru ferrytyny Ferrytyna - objawy niedoboru ferrytyny Badanie poziomu ferrytyny Ferrytyna - wskazania do badania Ferrytyna - normy Ferrytyna - interpretacja wyniku Ferrytyna a anemia Jak zwiększyć poziom ferrytyny? Ferrytyna – cena badania Ferrytyna - rola w organizmie Ferrytyna jest rodzajem białka znajdującego się we wszystkich komórkach naszego organizmu, śledzionie, szpiku kostnym, wątrobie oraz mięśniach. Białko to posiada bardzo ważną rolę, a mianowicie magazynuje zapasy żelaza. Optymalne stężenie ferrytyny w organizmie gwarantują związane z nią jony żelaza, które z kolei odpowiadają za syntezę hemoglobiny. Im więcej żelaza w organizmie, tym więcej w nim ferrytyny. Jej stężenie zmienia się, kiedy w organizmie pojawia się stan zapalny, nowotwór oraz zaburzenie funkcji wątroby, dlatego badanie poziomu ferrytyny pomaga w diagnostyce. Ferrytyna - objawy nadmiaru ferrytyny Nadmiar ferrytyny jest nie bezpośrednio związany z ilością żelaza w organizmie. Należy pamiętać, że wysoka ferrytyna może się również wiązać z rozwojem stanu zapalnego w organizmie, infekcji, a nawet chorób nowotworowych. Niestety objawy nadmiaru ferrytyny nie są bardzo specyficzne, dlatego też większość osób nie kojarzy ich ze wzrostem ferrytyny. Dlatego warto wykonywać badania profilaktyczne regularnie, ponieważ jest to jedyny sposób na monitorowanie naszego zdrowia. Objawy te to: zaparcia, wzdęcia, pogorszenie libido. ogólne osłabienie, ból stawów. Sprawdź: Czy to jeszcze osłabienie, czy już anemia? Ferrytyna - objawy niedoboru ferrytyny Niedobór ferrytyny jest związany bezpośrednio z niedoborem żelaza. O niskiej ferrytynie świadczą liczne objawy, które są wskazaniem do wykonania badań krwi. Są to: słaba odporność, problemy z koncentracą, łamliwość paznokci i rozdwojenie końcówek, bladość skóry, suchość skóry, wypadanie włosów, huśtawki nastrojów, szybsza praca serca, zmiany na błonie śluzowej języka. Niedobór ferrytyny wynika najczęściej z nieprawidłowych nawyków żywieniowych, czyli źle zbilansowanej diety. Dotyczy to zwłaszcza osób, które odchudzają się na własną rękę lub przechodzą na dietę wegetariańską, lub wegańską. Zdarza się, że nie dostarczają one wystarczającej ilości składników odżywczych. Ponadto niska ferrytyna dotyczy: osób przyjmujących inhibitory pompy protonowej, które zmniejszają przyswajanie żelaza; osób, które utraciły dużo krwi w wyniku np. urazu (również kobiet z obfitymi miesiączkami); osoby chorujące na choroby zmniejszające wchłanianie żelaza. Również kobiety w ciąży powinny skontrolować poziom ferrytyny w swoim organizmie. Badanie wchodzi w pakiet Badania w ciąży - pakiet badań krwi, który dostępny jest na Medonet Market. Dowiedz się więcej: Sposoby na suplementację żelaza Badanie poziomu ferrytyny Badanie poziomu ferrytyny polega na jednorazowym pobraniu krwi z żyły łokciowej. Materiałem badanym jest surowica. Badany powinien być na czczo co najmniej przez osiem godzin. Należy wcześniej skonsultować z lekarzem przyjmowane leki oraz suplementy, które mogą mieć wpływ na wynik badania ferrytyny. Aby potwierdzić lub wykluczyć niedokrwistość warto wykonać Domowe badanie ferrytyny - test kasetkowy. Badanie poziomu ferrytyny wchodzi też w skład pakietów badań dostępnych na Medonet Market, Badania przed konsultacją u dietetyka – domowa analiza krwi lub Pakiet badań profilaktycznych - badania krwi. Ferrytyna - wskazania do badania Badanie poziomu ferrytyny wykonujemy w przypadku: diagnostyki niedokrwistości; podejrzenia choroby nowotworowej; podejrzenia przewlekłego procesu zapalnego; podejrzenia hemochromatozy. Dowiedz się więcej: Wszystko, co musisz wiedzieć o anemii Ferrytyna - normy Badanie poziomu ferrytyny warto wykonywać regularnie, gdyż pozwala na wczesne wykrycie różnych problemów zdrowotnych. W ten sposób można odpowiednio wcześnie zareagować i rozpocząć leczenie. Wartości ferrytyny zależą od wieku oraz płci badanych pacjentów. Kobiety: 10-200 μg/l. Mężczyźni: 15-400 μg/l. Normy ferrytyny dla dzieci również zależą od wieku dziecka: norma ferrytyny dla noworodków wynosi 25-200 ng/ml; norma ferrytyny dla dzieci od 1 miesiąca życia 200-600 ng/ml; norma ferrytyny dla dzieci między 2, a 5 miesiącem życia wynosi od 50 do 200 ng/ml; norma ferrytyny dla dzieci powyżej 6 miesiąca życia od 7 do 140 ng/ml. Ferrytyna - interpretacja wyniku Dla badania ferrytyny nie ustalono jednakowych przedziałów referencyjnych, ponieważ uzależnione są od kilku czynników: płeć, wiek, metoda oznaczania oraz badana populacja. Wynik badania ferrytyny może być różny w zależności od laboratorium, w którym je wykonano. W każdym przypadku wynik badania powinien być konsultowany z lekarzem. Przyjęło się, że u kobiet poziom ferrytyny nie powinien przekraczać 200 mcg/ml, a w przypadku mężczyzn 400 mcg/ml. Każdy wynik powyżej oznacza wysoki poziom ferrytyny. Natomiast o niskiej ferrytynie świadczą wyniki poniżej 12 mcg/ml. Badanie stężenia ferrytyny w surowicy zazwyczaj wykonuje się z badaniem innych wskaźników gospodarki żelazem. Obniżone stężenie ferrytyny: oznacza rzeczywisty brak żelaza w ustroju i potwierdza rozpoznanie niedokrwistości niedoborowej. Wysokie stężenie ferrytyny wiąże się z: hemochromatozą, hemosyderozą, niedokrwistością: megaloblastyczną, aplastyczną, hemolityczną, zapaleniem, zakażeniem, wytwarzaniem ferrytyny przez tkanki nowotworowe, uwolnieniem ferrytyny z rozpadających się komórek, różnego rodzaju. Ferrytyna a anemia Anemia nazywana również niedokrwistością to dolegliwość chorobowa, która występuje przy zmniejszonej liczbie czerwonych krwinek, obniżonym poziomie hemoglobiny oraz niskim hematokrycie. Diagnoza anemii stawiana jest, gdy wymienione wartości hemoglobiny spadają o więcej niż 2 odchylenia standardowe od wartości prawidłowej. Biorąc pod uwagę przebieg anemii, wyróżniamy anemię: łagodną (od 10 do 12 d/dl) umiarkowaną (od 8 do 9,9 g/dl) ciężką (od 6,5 do 7,9 g/dl) zagrażającą życiu (poniżej 6,5 g/dl) Inna klasyfikacja anemii bierze pod uwagę czynniki powodujące jej wystąpienie. Wyróżnia się wówczas: anemię pokrwotoczną - występuje jako konsekwencja ostrej lub przewlekłej utraty krwi. Do ostrej utraty dochodzi zazwyczaj wskutek krwotoku pourazowego lub masywnego krwawienia, np. do dróg rodnych. Z kolei występowanie przewlekłej utraty krwi związane jest ze schorzeniami przewodu pokarmowego; anemię z niedoboru żelaza - jej przyczyną może być zespół złego wchłaniania w przewodzie pokarmowym lub przewlekłe zapalenie jelit. Niedokrwistość występuje, gdy w ustroju występują niedobory żelaza, które utracone zostaje razem z krwią. Z tego powodu kobiety są najbardziej narażone na anemię, ponieważ żelazo tracone jest wraz z krwią miesiączkową, zwłaszcza gdy krwawienie jest obfite; anemię chorób przewlekłych - w przebiegu wielu przewlekłych chorób obserwuje się występowanie anemii, która związana jest z procesem zapalnym i produkcją czynników regulujących prawidłową funkcję szpiku. Niedokrwistość występuje często w przypadku: RZS, tocznia rumieniowatego, chorób nerek, nowotworów oraz chorób przewodu pokarmowego; anemię megaloblastyczną - jej występowanie związane jest z niedoborem kwasu foliowego, witaminy B12 oraz powiększeniem krwinki czerwonej. Niedobór witaminy B12 prowadzi do zaburzenia syntezy nici DNA; anemię hemolityczną - charakteryzuje się przedwczesnym rozpadem erytrocytów. Proces rozpadu może mieć miejsce w śledzionie lub wątrobie. Anemia hemolityczna objawia się żółtaczka, ponieważ rozpadające się w nadmiarze krwinki czerwone wydzielają duże ilości hemoglobiny, która w wątrobie zostaje przekształcona w bilirubinę, której nadmierna ilość nadaje skórze oraz oczom żółty odcień. Ten rodzaj anemii dzielimy na wrodzony lub nabyty. anemię aplastyczną - charakteryzuje się upośledzeniem funkcji szpiku i zmniejszeniu liczby erytrocytów. Tego rodzaju niedokrwistość występuje u osób w każdym wieku, może mieć charakter nabyty lub wrodzony. Czasem pojawia się nagle, a niekiedy rozwija się stopniowo (nawet przez kilka miesięcy). W skrajnych przypadkach anemia aplastyczna prowadzi do śmierci. Przyczyny tego rodzaju anemii to między innymi:zakażenia wirusowe, kontakt z benzenem, kontakt ze środkami owadobójczymi lub chwastobójczymi, chemioterapia lub radioterapia, choroby tkanki łącznej, przyjmowanie niektórych leków, np. antybiotyków. Pozostałe przyczyny anemii: wirus HIV lub AIDS, nieodpowiednia dieta, alkoholizm, przyjmowanie niektórych leków, białaczka, szpiczak mnogi, niedobór witaminy B12. Jak zwiększyć poziom ferrytyny? Niska ferrytyna wymaga podjęcia zdecydowanych działań, które jednak nie przyniosą natychmiastowych efektów. Bardzo ważne jest połączenie zmian w diecie z odpowiednio dobraną suplementacją. Lekarz może również zlecić dodatkowe badania, aby ustalić przyczynę niskiej ferrytyny. Walka z niedoborami ferrytyny polega na: diecie – jest to podstawa w przypadku walki z niedoborem ferrytyny. Konieczne jest wprowadzenie do diety produktów bogatych w hemowe żelazo wysoko przyswajalne pochodzące od zwierząt. Dobre źródło żelaza to przede wszystkim: jajka, podroby (zwłaszcza wątróbka) i czerwone mięso, mięso tłustych ryb, rośliny strączkowe, suszone owoce i pełnoziarniste kasze. Produkty te warto połączyć z produktami bogatymi w witaminę C, która zwiększa przyswajanie żelaza z diety. Najlepiej natomiast zrezygnować z kawy i herbaty. Warto również unikać też nabiału, ponieważ zawarty w nim wapń hamuje wchłanianie żelaza, a także błonnika, czerwonego wina i fitynianów; suplementacja – suplementację żelaza powinien ustalić lekarz. Mogą być to zarówno leki OTC, czyli dostępne bez recepty, jak i suplementy diety. Ważne, aby dawkę żelaza ustalił lekarz. Zdarza się, że pomimo wprowadzonych działań, lekarz podejmuje decyzję o przeprowadzeniu dodatkowych badań. Mają one ustalić przyczyny niskiego poziomu ferrytyny i pozwalają szerzej spojrzeć na to, co dzieje się w organizmie danego pacjenta. Najczęściej lekarze zlecają badanie kału na krew utajoną, morfologię, wysycenie transferyny żelazem oraz całkowitą zdolność do wiązania żelaza. Ferrytyna – cena badania Badanie poziomu ferrytyny kosztuje ok. 20-40 zł. Cena zależy oczywiście od danego laboratorium. Treści z serwisu mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w naszym Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie. Ferrytyna Badania żelazo suplementacja żelaza całkowita zdolność surowicy do wiązania żelaza anemia badania krwi badania biochemiczne krwi niedobór żelaza niedobory niedobory białka Odczuwasz ciągłe zmęczenie i nie wiesz dlaczego? Sprawdź ferrytynę Ciągłe zmęczenie może być objawem wielu problemów zdrowotnych. Jedna z potencjalnych przyczyn odczuwalnego osłabienia organizmu to niedobór ferrytyny, czyli... Marlena Kostyńska Czym są chelaty? Co znaczy określenie chelat? Czym jest chelat żelaza? Czy stosowanie chelatów jest skuteczniejsze niż normalnego żelaza? Czy chelat żelaza będzie lepiej... Lek. Anna Mitschke Sąd odebrał dziecko rodzicom. Za... weganizm Roczny chłopiec został zabrany matce i ojcu – zadeklarowanym weganom. Taką dietę serwowali też synowi. Dziecko było niedożywione. Halina Pilonis Zadbaj o siebie, czyli krótki przewodnik po podstawowych badaniach laboratoryjnych Jesteś zdrowy i zastanawiasz się, czy warto regularnie wykonywać badania profilaktyczne? Wielu osobom uratowały one życie, bo wykrycie wczesnych objawów choroby... Leonard Loga
Diseases Associated with Lower Ferritin Iron-Deficiency Anemia &Inne. Niska ferrytyna może sygnalizować niedokrwistość z niedoboru żelaza. Niższy poziom ferrytyny może być również spowodowany przez niektóre leki, takie jak leki zobojętniające (zmniejszają wchłanianie żelaza) i niesteroidowe leki przeciwzapalne (mogą powodować utratę krwi w przewodzie pokarmowym).
Co to jest ferrytyna i na czym polega badanie jej stężenia? Ferrytyna pełni funkcję magazynu żelaza w organizmie, a jej stężenie odzwierciedla zapasy tego pierwiastka w ustroju. W wysokich stężeniach występuje w komórkach wątroby, śledziony i szpiku kostnego. Magazynując nadmiar żelaza, chroni organizm przed jego toksycznym wpływem i stanowi rezerwuar dla erytropoezy (procesu powstawania i różnicowania erytrocytów). Jest najlepszym parametrem oceny niedoborów żelaza – redukcja stężenia żelaza jest jedynym stanem wiążącym się ze zmniejszeniem stężenia ferrytyny. Wzrost stężenia ferrytyny jest w mniejszym stopniu zależny od stężenia żelaza, gdyż ferrytyna, jako białko ostrej fazy, wzrasta nieswoiście w stanach zapalnych, w przebiegu infekcji, w chorobach nowotworowych i zaburzeniach funkcji wątroby. Spadek stężenia ferrytyny we krwi odnotowuje się w niedokrwistości z niedoboru żelaza oraz w utajonym niedoborze żelaza. Zwiększenie stężenia ferrytyny może być spowodowane nadmiarem żelaza w organizmie (hemochromatoza, hemosyderoza, wielokrotne przetoczenia krwi), toczącym się stanem zapalnym, wytwarzaniem ferrytyny przez tkanki nowotworowe, uwolnieniem ferrytyny z rozpadających się komórek, różnego rodzaju patologiami wątroby. Prawidłowe stężenie ferrytyny zależy od płci i mieści się w szerokim przedziale, wynosząc: u kobiet 10–200 µg/l (śr. 35 µg/l) u mężczyzn 15–400 µg/l (śr. 90 µg/l). Jakie są wskazania do badania stężenia ferrytyny? Wskazaniem do oznaczenia stężenia ferrytyny jest poszukiwanie przyczyn niedoboru żelaza, różnicowanie niedokrwistości, diagnostyka nadmiaru żelaza lub kontrola u pacjentów przyjmujących preparaty żelaza. Do objawów mogących sugerować niedobór żelaza należą: łamliwość paznokci łamliwość, wypadanie włosów, rozdwojone końcówki senność, bladość zawroty głowy, szumy uszne omdlenia zmiany na błonie śluzowej języka, gardła suchość skóry, błon śluzowych obniżona odporność zaburzenia koncentracji, pamięci pogorszenie nastroju, nerwowość przyspieszenie rytmu serca. Objawami nadmiaru żelaza mogą być: zaburzenia ze strony układu pokarmowego: wzdęcia, zaparcia ogólne osłabienie bóle stawów spadek libido. Oznaczanie stężenia ferrytyny zaleca się u pacjentów, u których stwierdzono zmniejszenie poziomu hemoglobiny i hematokrytu. Szczególnie, gdy erytrocyty zawierają znacznie mniejszą ilość hemoglobiny i są bardzo małej wielkości, a więc występuje niedobarwliwość, hipochromia i mikrocytoza (obniżone parametry MCV, MCH i MCHC – charakterystyczne dla niedokrwistości z niedoboru żelaza). Zdecydowanie rzadziej lekarz zleca badanie stężenia ferrytyny, gdy podejrzewa się nadmiar żelaza w organizmie. Wraz z oznaczeniem stężenia ferrytyny lekarz zleca zazwyczaj oznaczenie innych parametrów, które związane są z gospodarką żelaza w organizmie, wysycenie transferyny żelazem (TfS), całkowitą zdolność wiązania żelaza (TIBC), stężenie rozpuszczalnej formy receptora transferryny (sTfR), często również badanie kału na krew utajoną. Podstawowym jednak badaniem laboratoryjnym, które zleca się w przypadku podejrzenia u pacjenta niedokrwistości jest morfologia krwi. Jak przebiega badanie stężenia ferrytyny? W celu oznaczenia stężenia ferrytyny niezbędne jest uzyskanie od pacjenta próbki krwi żylnej pobieranej najczęściej z żyły łokciowej przez wykwalifikowaną osobę. Następnie próbka krwi przesyłana jest do laboratorium. Wskazane jest wcześniejsze omówienie z lekarzem przyjmowanych leków oraz suplementów diety, gdyż mogą mieć one wpływ na wynik badania. Przy porównywaniu wyników należy pamiętać, że laboratoria wykonujące badania stosują różne odczynniki oraz jednostki, dlatego podane normy mogą różnić się między sobą (wartość podana na wydruku badania to norma obowiązująca w danym laboratorium). Jak przygotować się do badania stężenia ferrytyny? Badanie stężenia ferrytyny w surowicy krwi na ogół nie wymaga szczególnego przygotowania. Na pobranie krwi pacjent nie musi być na czczo (spożycie posiłku przed badaniem nie wpływa na jego wynik). W praktyce badanie najlepiej jest wykonać w godzinach porannych. Do badania nie powinien przystępować pacjent po nieprzespanej nocy i forsownym wysiłku fizycznym, a także z gorączką czy innymi cechami infekcji (wynik może być wówczas zafałszowany). Zażywanie leków w danym dniu musi być ustalone z lekarzem i ściśle związane z celem danego badania. Jakie są przeciwwskazania do badania ferrytyny? Do oznaczenia stężenia ferrytyny wystarcza pobranie niewielkiej ilości krwi, dlatego nie ma przeciwwskazań do wykonania tego badania. Jakie powikłania mogą wystąpić po wykonaniu badania ferrytyny? Jak postępować po tym badaniu? Niektóre osoby reagują na ukłucie podczas pobierania krwi stanem przedomdleniowym lub omdleniem. Część pacjentów odczuwa w miejscu wkłucia niewielki ból, swędzenie lub pieczenie. Zabieg musi być przeprowadzony z zachowaniem ścisłej aseptyki, czyli ochrony pacjenta i personelu przed zakażeniem – ryzyko zakażenia jest niewielkie, jak przy każdym przerwaniu ciągłości skóry, pod warunkiem użycia sprzętu jednorazowego użytku i dezynfekcji miejsca wkłucia. Innym, rzadkim powikłaniem po pobraniu krwi jest przedłużone krwawienie, najczęściej związane z niewłaściwym uciskaniem miejsca wkłucia lub z zaburzeniami krzepnięcia krwi. Nawet przy prawidłowej technice pobrania krwi w miejscu wkłucia igły może pojawić się siniak.
czy ktoras z was przyjmowala zelazo dozylnie? czy musialyscie lezec w szpitalu? czy to wogole cos pomoglo?ja mam skierowanie na oddzial ale nie moge sie polozyc,bo nie mam co zrobic z moja 3 dzieci:( KAŻDY TEMATZdrowie i urodadożylnie żelazo? Angina u dwulatka Mój Synek ma 2 lata i 2 miesiące. Od miesiąca kaszlał i smarkał a od środy dostał gorączki (w okolicach +/- 39) W tym samym dniu zaczął gorączkować mąż –... Czytaj dalej → Skubanie paznokci – Co robić, gdy dziecko skubie paznokcie? Może wy macie jakieś pomysły, Zuzanka od jakiegoś czasu namiętnie skubie paznokcie, kiedyś walczyłam z brudem za nimi i obcinaniem ich, a teraz boję się że niedługo zaczną jej wrastać,... Czytaj dalej → Mozarella w ciąży Dzisiaj naszła mnie ochota na mozarellę. I tu mam wątpliwości – czy w ciąży można jeść mozzarellę?? Na opakowaniu nie ma ani słowa na temat pasteryzacji. Czytaj dalej → Czy leczyć hemoroidy przed porodem? Po pierwszej ciąży, a bardziej porodzie pojawiły się u mnie hemoroidy, które się po jakimś czasie wchłonęły. Niestety teraz pojawiły się znowu. Jestem w 6 miesiącu ciąży i nie wiem,... Czytaj dalej → Ile kosztuje żłobek? Dziewczyny! Ile płacicie miesięcznie za żłobek? Ponoć ma być dofinansowany z gminy, a nam przyszło zapłacić 292 zł bodajże. Nie wiem tylko czy to z rytmiką i innymi. Czy tylko... Czytaj dalej → Pytanie do stosujących zastrzyki CLEXANE w ciąży Dziewczyny mam pytanie wynikające z niepokoju o clexane w ciąży. Biorąc od początku ciąży zastrzyki Clexane w brzuch od razu zapowiedziano mi, że będą oprócz bolesności, wylewy podskórne, sińce, zrosty... Czytaj dalej → Mam synka w wieku 16 m-cy. Budzi się w nocy o stałej porze i nie może zasnąć. Mój syn budzi się zawsze o 2 lub 3 w nocy i mimo podania butelki z piciem i wzięcia do łóżka zasypia dopiero po ok. 2 godzinach. Wcześniej dostawał w... Czytaj dalej → Dziewczyny po cc – dreny Dziewczyny, czy któraś z Was miała zakładany dren w czasie cesarki? Zazwyczaj dreny zdejmują na drugi dzień i ma on na celu oczyszczenie rany. Proszę dajcie znać, jeśli któraś miała... Czytaj dalej → Meskie imie miedzynarodowe. Kochane mamuśki lub oczekujące. Poszukuję imienia dla chłopca zdecydowanie męskiego. Sama zastanawiam się nad Wiktorem albo Stefanem, ale mój mąż jest jeszcze niezdecydowany. Może coś poradzicie? Dodam, ze musi to... Czytaj dalej → Czy to możliwe, że w 15 tygodniu ciąży?? Dziewczyny!!! Sama nie wiem co mam o tym myśleć. Wczoraj wieczór przed kąpielą zauważyłam przezroczystą kropelkę na piersi, ale niezbyt się nią przejełam. Po kapieli lekko ucisnęłam tą pierś i... Czytaj dalej → Jaką maść na suche miejsca od skazy białkowej? Dziewczyny, których dzieci mają skazę białkową, może polecicie jakąś skuteczną maść bez recepty na suche placki, które pojawiają się na skórze dziecka od skazy białkowej? Czym skutecznie to można zlikwidować? Czytaj dalej → Śpi albo płacze – normalne? Juz sama nie wiem co mam myśleć. Mój synek ma dokładnie 5 tygodni. A mój problem jest taki, że jak mały nie śpi, to płacze. Nie mogę nawiązać z nim... Czytaj dalej → Wielotorbielowatość nerek W 28 tygodniu ciąży zdiagnozowano u mojej córeczki wielotorbielowatość nerek – zespół Pottera II. Mój ginekolog skierował mnie do szpitala. W białostockim szpitalu po usg powiedziano mi, że muszę jechać... Czytaj dalej → Ruchome kolano Zgłaszam się do was z zapytaniem o tytułowe ruchome kolano. Brzmi groźnie i tak też wygląda. dzieciak ma 11 miesięcy i czasami jego kolano wyskakuje z orbity wygląda to troche... Czytaj dalej →Niskie wartości MCV występują w niedokwistości mikrocytarnej. W niedokrwistości obserwujemy zmniejszenie stężenia hemoglobiny (Hb), hematokrytu (Ht) i liczby erytrocytów we krwi. HtmlCode. Najczęstszą przyczyną niedokrwistości jest niedobór żelaza. Dzieci wiedzą, ile jedzenia potrzebują. Pozwól dziecku decydować o tym, ile ma jeść. Nie zmuszaj do jedzenia. Dziecko ma instynkt – potrafi samo zdecydować, których składników odżywczych najbardziej potrzebuje… Znacie to? Ja sama Was do tego przekonuję, bo w dużym stopniu to prawda. Możemy się naprawdę bardzo dużo nauczyć od naszych dzieci w kwestii jedzenia. Ale musimy również pamiętać, że zawsze to my jesteśmy rodzicami, to my jesteśmy odpowiedzialni za zdrowie naszych maluchów. Dlatego to w naszych rękach pozostają decyzje, co do jedzenia podamy dziecku (spójrz na złotą zasadę żywienia dzieci) i dlatego to my powinniśmy obserwować uważnie zachowania naszych dzieci. Jeśli coś nas niepokoi, wydaje nam się, że apetyt dziecka znacznie się zmniejszył, że mało rośnie lub gorzej się czuje przez dłuższy czas, warto to skonsultować z lekarzem pediatrą. Dzieci w okresie rozszerzania diety zazwyczaj są bardzo chętne do próbowania nowości. Nie zawsze oznacza to, że jedzą duże ilości pokarmu, ale powinny wykazywać zainteresowanie i stopniowo zwiększać swoje umiejętności w jedzeniu. To bardzo ważne, bo właśnie okres rozszerzania diety ma wyrobić w dziecku przekonanie, że pokarmy stałe to dobre źródło energii oraz wspierać dziecko w procesie nauki jedzenia. Jednak czasem rozszerzanie diety idzie nam powoli… nie widzimy większych postępów. Mimo kilku miesięcy systematycznego proponowania posiłków stałych, dziecko nie ma ochoty ich próbować i nadal je mikroskopijne ilości. Być może również Twoje dziecko jadło lepiej przez pewien czas, a w tej chwili znów je głównie mleko i straciło zainteresowanie pokarmami stałymi. Oczywiście przyczyn takich trudności może być wiele. Być może nawet jest to całkowicie rozwojowe zachowanie i potrzebujecie po prostu czasu. To mogą być jednak również objawy niedoboru żelaza Nie muszą! Równie dobrze dziecko może stracić apetyt z powodu wyżynających się ząbków czy infekcji, na szczęście już jedno badanie krwi może rozwiać nasze wątpliwości. Przygotowałam dla Ciebie serię wpisów, które wyjaśnią Ci kiedy i dlaczego warto badać poziom żelaza u dziecka, jak zmniejszyć niedobory żelaza za pomocą diety, jak układać bogaty w żelazo jadłospis dla malucha i starszaka. Zaczynamy od wiedzy mocno teoretycznej, nie będzie mega ciekawie i intrygująco, ale jeśli chcesz zgłębić temat żelaza i jego znaczenie dla zdrowia Twojego malucha, musisz przez to przejść 😀 CZY TO MOŻE PRZYTRAFIĆ SIĘ NAM? Niedobory żelaza to najczęstsze niedobory żywieniowe, które pojawiają się u niemowląt i małych dzieci w krajach rozwijających się. Najczęściej dotykają dzieci w wieku do ok. 18 miesiąca życia. Anemię z niedoborów żelaza stwierdza się już u ok. 25% dzieci w wieku przedszkolnym. Pojawia się ona u ok. 2-9% niemowląt i małych dzieci do lat 3. Znacznie powszechniejsze są niedobory żelaza, które występują nawet 20% maluchów w wieku 1-3 lat. WHO wskazuje, że ok. 42% przypadków anemii (nie każda anemia wywołana jest niedoborem żelaza) u dzieci można by wyeliminować dzięki stosowaniu odpowiednich suplementów żelaza. Zatem odpowiadając na pytanie z nagłówka – jak najbardziej…niedobory żelaza, anemia u Twojego dziecka, to może być również Wasz problem. CZY ŻELAZO JEST NAPRAWDĘ WAŻNE? Tak! Żelazo jest ważne dla nas wszystkich, ale szczególnie dla naszych dzieci. Żelazo bowiem jest jednym z najważniejszych składników decydującym o prawidłowym wzroście i rozwoju dzieci. Co ważne, już niewielkie niedobory żelaza mogą wpływać rozwój neurologiczny i zachowanie naszych pociech, wiele z tych zmian może być nieodwracalnych. Wzrost i rozwój dziecka w pierwszych latach życia jest najintensywniejszy. Odpowiedni poziom żelaza we krwi to czynniki krytyczny dla prawidłowości tych procesów. Anemia lub duży niedobór żelaza w pierwszych latach życia dziecka wpływa na jego zdolności umysłowe, zachowanie oraz rozwój neurologiczny w przyszłości. Dzieci z niedoborami żelaza mogą mieć problemy z koncentracją, zmniejszoną zdolność do zachowania uwagi, gorsze wyniki w nauce, obniżoną odporność. Obniżony poziom żelaza wpływa również na nasze samopoczucie – czujemy się zmęczeni i osłabieni. Ponadto dzieci z niedoborami żelaza charakteryzują się wolniejszym wzrostem i niższą masą ciała. Co bardzo ważnem anemia wywołana niedoborami żelaza może prowadzić również do osłabienia apetytu! Ten efekt jest szczególnie niebezpieczny u małych dzieci, ponieważ tworzy „błędne koło”. Dziecko nie ma ochoty na jedzenie, bo ma anemię, a poziom żelaza we krwi się nie podnosi, bo dziecko nie je produktów bogatych w żelazo, bo nie ma na nie apetytu. Trudno przełamać ten impas… DZIECI Z GRUPY RYZYKA Które dzieci znajdują się w największej grupie ryzyka rozwoju niedoborów żelaza? Dzieci urodzone przedwcześnie Dzieci z niską masą urodzeniową Dzieci z ciąży z komplikacjami (nadciśnienie, cukrzyca ciężarnych) Dzieci matek cierpiących na anemię w ciąży Dzieci karmione piersią (jeśli po ukończeniu 6. miesiąca życia nie otrzymały dodatkowych pokarmów bogatych w żelazo) Dzieci, które piją mleko krowie lub kozie jako podstawowe mleko przed ukończeniem 1. roku życia Dzieci pijące mleko modyfikowane, które nie jest wzbogacone w żelazo Dzieci w wieku 1-5 lat, które piją dziennie więcej niż ok. 700 ml mleka krowiego, koziego lub sojowego dziennie Dzieci na restrykcyjnej diecie (spowodowanej np. alergiami lub chorobami przewlekłymi) Dzieci karmione piersią???!! Mleko matki jest wspaniałym źródłem żelaza dla niemowląt. Choć nie ma go tam bardzo dużo (jedynie ok. 0,3 mg /litr, dla porównania mleko krowie zawiera ok. 0,8 mg/litr) to jego wchłanialność jest znacznie wyższa! Niemowlęta są stworzone do tego, by wykorzystywać w najlepszy możliwy sposób żelazo dostępne w mleku matki. Są w stanie przyswoić je nawet w 70%. Tymczasem stopień przyswajalności żelaza z mleka modyfikowanego waha się między 3-12% a z mleka krowiego wynosi ok. 10%. Potwierdzamy zatem tylko, że mleko matki jest najlepszym możliwym pokarmem dla niemowląt! Musisz wiedzieć, że żelazo to generalnie trudny składnik do przyswojenia przez organizm. Często nasze ciało musi się naprawdę nagimnastykować, by wykorzystać żelazo dostarczone z pożywieniem. Dlatego o tym, jak wesprzeć ten proces pojawiła się druga część wpisu na temat żelaza w diecie niemowląt. Skoro jednak karmienie piersią ma tak wiele zalet, a mleko matki jest świetnym źródłem żelaza dla dzieci, to dlaczego właśnie dzieci karmione piersią znajdują się w grupie ryzyka rozwoju anemii? Przychodzi bowiem taki moment, gdy mleko matki nie wystarcza. Dzieje się tak z dwóch przyczyn: Po 1. Zapasy żelaza u niemowlaka stopniowo się wyczerpują między 4 a 6 miesiącem życia. Ich wielkość zależy od kilku czynników (chociażby tego jak długo pozostawiono po porodzie nieodciętą pępowinę) i u niektórych maluchów mogą być mniejsze (i kończyć się np. koło 4 miesiąca) u innych większe (wystarczą do 9-12 miesiąca życia). Po 2. Między 6 a 24 miesiącem życia, niemowlęta stają się zależne od dodatkowych źródeł żelaza z powodu znacznego wzrostu na zapotrzebowanie na ten składnik. Znacznie wyższego (w przeliczeniu na kg masy ciała) niż w jakimkolwiek innym momencie życia. Niemowlęta w wieku 6-12 miesięcy potrzebują średnio 11 mg żelaza dziennie. To więcej niż potrzebuje dorosły mężczyzna! Tymczasem zapotrzebowanie dziecka np. 4 miesięcznego to jedynie ok. 0,3 mg.* *obecnie pojawiają się badania mówiące, iż zapotrzebowanie na żelazo w rzeczywistości nie jest aż tak wysokie, jednak nadal jest znacznie wyższe niż w pierwszym półroczu życia Zatem mniej więcej w okolicy 6 miesiąca życia dzieją się dwie rzeczy – zapasy żelaza po porodzie się wyczerpują a zapotrzebowanie na żelazo znacznie wzrasta! Dlatego nie należy zbytnio zwlekać z rozszerzaniem diety malucha. Jeżeli nie wiesz, jak się do tego zabrać, przeczytaj koniecznie moje KOMPENDIUM WIEDZY O ROZSZERZANIU DIETY NIEMOWLĄT. Nie ma też powodu, by obawiać się tak wspaniałych źródeł żelaza jak wołowina, mięso z indyka czy nawet wątróbka! Dieta niemowląt absolutnie nie powinna składać się wyłącznie z warzyw i owoców. KIEDY NALEŻY PRZEBADAĆ DZIECKO? Czy jeżeli Twoje dziecko nie należy do grupy ryzyka, również powinnaś obawiać się niedoborów żelaza? Nie musi Ci się to śnić po nocach, ale warto to zbadać. Amerykańska Akademia Pediatryczna zaleca, by niemowlęta w wieku od 9-12 miesięcy były przesiewowo przebadane w kierunku anemii. Te z grupy ryzyka także po raz drugi w wieku późniejszym. Co to w praktyce oznacza? Jeśli Twoje dziecko jest w wieku między 9-12 miesięcy, nawet jeśli nie widzisz u niego żadnych niepokojących objawów wskazujących na anemię czy niedobór żelaza, możesz rozważać przebadanie go w kierunku anemii. Wybierz się do lekarza po skierowanie na badania krwi swojego maluszka. W Polsce nie ma odgórnych zaleceń profilaktycznego badania dzieci w kierunku anemii. Wiele krajów, w tym Stany Zjednoczone, zaleca jednak takie badanie. Jakie wskaźniki należy zbadać? Niestety istnieje bardzo wiele wskaźników, które wykorzystują lekarze do zbadania poziomu żelaza u dzieci. Ja przekażę Wam informację ze sprawdzonego źródła. Zatem, za Europejskim Stowarzyszeniem Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia (ESPGHAN) Najbardziej polecanym sposobem oceny poziomu żelaza jest oznaczenie: poziomu hemoglobiny poziomu ferrytyny By stwierdzić anemię lub niedobór żelaza u dziecka, należy skorzystać z minimum 2 wskaźników (stosuje się również oznaczenie poziomu żelaza, transferyny, ekwiwalent hemoglobiny w retikulocytach) Zatem nie wystarczy zbadanie zwykłej morfologii! Sam poziom żelaza we krwi jest wrażliwy na wiele czynników, chociażby porę dnia. Jeżeli lekarz zlecił jedynie ogólną morfologię, poproś również o oznaczenie poziomu ferrytyny! Niestety badanie to nie jest refundowane z NFZ Niestety u niemowląt i małych dzieci nawet prawidłowo zlecone badania nie dają nam 100% pewności, co do słuszności diagnozy… Wszystko za sprawą norm, które opracowane są głównie dla osób dorosłych i starszych dzieci. ESPGHAN podaje własne zakresy norm do stosowania u małych dzieci (zainteresowanych odsyłam do całego artykułu). Jednak ze względu na różnice w sposobie badania próbki, najlepszym kierunkiem jest sugerowanie się normami podanymi przez konkretne laboratorium. Wiek dziecka Prawidłowy poziom hemoglobiny [mg/L] Prawidłowy poziom ferrytyny [µg/L] 2 miesiące 9,0 40 4 miesiące 10,5 20 6-24 miesiące 10,5 10-12 2-5 lat 11 10-12 JAK OBJAWIA SIĘ NIEDOBÓR ŻELAZA Niedobory żelaza mogą pojawić się również w późniejszym czasie, u dzieci starszych. Dlatego warto poznać ich najczęstsze objawy. Zmęczenie Słaby apetyt Spowolnienie wzrostu Blada skóra Apetyt na produkty niejadalne np. ziemię, lód, piasek Nadwrażliwość Łamliwe paznokcie Bóle i zawroty głowy Częste i nawracające infekcje Przyspieszony oddech Nadmierna senność Trudności z koncentracją Jeżeli niektóre z tych objawów występują aktualnie u Twojego dziecka, skonsultuj to z lekarzem. Jeśli jeszcze nie pobrałaś darmowych materiałów o żelazie – tabeli produktów bogatych w ten składnik – zrobisz to klikając TUTAJ ZAPOTRZEBOWANIE NA ŻELAZO Normy wskaźników we krwi to jedno, a zapotrzebowanie na żelazo u dziecka to drugie. Powiedziałam już Wam, że zapotrzebowanie na żelazo gwałtownie wzrasta u dzieci mniej więcej w wieku 6 miesięcy. Tak wysokie zapotrzebowanie utrzymuje się już generalnie przez całe dzieciństwo, ale musisz pamiętać, że jest różnica między ilością jedzenia, którą jest w stanie jeść 7-miesięczny maluch a 12-latek… A zapotrzebowanie na żelazo mają niemal identyczne! Co to dla nas oznacza? Już na początku rozszerzania diety należy zwrócić szczególną uwagę na dostarczenie wystarczającej ilości żelaza Jest szczególnie ważne, jeśli stosujemy metodę BLW. O zasadach bezpiecznego BLW pisałam tutaj. Pamiętaj, że stwierdzona anemia lub niedobór żelaza jest jednym z przeciwskazań do stosowania tej metody. Najlepiej najpierw podnieść u dziecka poziom żelaza a potem wprowadzić zasady BLW Nie oznacza to absolutnie, że masz w dziecko wmuszać jedzenie. Mimo wszystko Twoje dziecko zna lepiej możliwości i pojemność swojego żołądka niż Ty. Staraj się po prostu proponować posiłki bogate w żelazo, w różnorodnej formie, ograniczając jednocześnie czynniki, które utrudniają wchłanianie żelaza z diety. Szerzej o tym, jak powinna wyglądać bogata w żelazo dieta niemowlaka i małego dziecka, będę pisała w kolejnych postach z serii Wiek dziecka Zalecana ilość żelaza w diecie dziecka 7 – 12 miesięcy 11 mg 1-2 lata 7 mg 4 – 6 lat 10 mg 7 – 9 lat 10 mg 10-12 lat 10 mg ( u dziewczynek po wystąpieniu miesiączki 15 mg) 13 – 18 lat dziewczynki 15 mg 13 – 18 lat chłopcy 12 mg JAK PODNIEŚĆ POZIOM ŻELAZA U DZIECKA? Ok, odebraliśmy badanie, lekarz stwierdził prawidłowy bądź nieprawidłowy poziom żelaza u naszego dziecka. Co robić? Suplementować? Rozszerzać dietę? Co podawać dziecku? Dziecko z niskim lub prawidłowym poziomem żelaza: Nie ma powodu do prewencyjnego stosowania suplementów żelaza Absolutnie nie stosuj suplementów żelaza bez konsultacji z lekarzem (włączamy w to również różne spiruliny, algi itp.) Nie zwlekaj z rozszerzeniem diety o pokarmy bogate w żelazo (mięso, kaszki fortyfikowane) – rozpocznij zaraz po ukończeniu 6. miesiąca życia Prawidłowy poziom żelaza najłatwiej osiągnąć zróżnicowaną, bogatą w żelazo dietą Stosując BLW, należy pamiętać, by każdy posiłek zawierał wartościowe źródło żelaza dla dziecka. Przy karmieniu tradycyjnym żelazo powinno znaleźć się w głównych posiłkach Do ukończenia roczku unikaj podawania mleka krowiego w dużych ilościach. W żadnym wypadku nie może ono zastąpić mleka matki lub mleka modyfikowanego. W niewielkich ilościach może być wykorzystywane do przyrządzania potraw W diecie małych dzieci (1-3 lat) mleko krowie należy ograniczyć do max. 500 ml/dzień (licząc łącznie mleko świeże wraz ze wszystkimi przetworami) Dziecko z niedoborem żelaza lub stwierdzoną anemią: Przede wszystkim sugeruj się zaleceniami lekarza Stosuj suplement żelaza zgodnie z zaleceniami lekarza Nie stosuj żadnych suplementów bez konsultacji z lekarzem Kontroluj poziom żelaza u dziecka wykonując zalecone przez lekarza badania Jeżeli karmisz mlekiem modyfikowanym, warto zastanowić się nad kontynuowanie podawania go aż do ukończenia 18. miesiąca życia dziecka Nie zwlekaj z rozszerzeniem diety dziecka- rozpocznij zaraz po ukończeniu 6. miesiąca życia lub wcześniej, jeśli dziecko wykazuje objawy gotowości do rozszerzania diety Rozszerzanie diety rozpocznij metodą tradycyjną (przeciery, karmienie łyżeczką). Postaraj się w miarę możliwości szybko wprowadzić do diety produkty mięsne (wołowinę, mięso indyka, żółtko jaja, dobrej jakości podroby Dbaj o różnorodną i zbilansowaną, bogatą w żelazo dietę. Możesz korzystać z produktów fortyfikowanych w żelazo (np. dobrej jakości kaszki dla niemowląt) Do ukończenia roczku unikaj podawania mleka krowiego w dużych ilościach. W żadnym wypadku nie może ono zastąpić mleka matki lub mleka modyfikowanego. W niewielkich ilościach może być wykorzystywane do przyrządzania potraw W diecie małych dzieci (1-3 lat) mleko krowie należy ograniczyć do max. 500 ml/dzień (licząc łącznie mleko świeże wraz ze wszystkimi przetworami) Gdy poziom żelaza ustabilizuję się na prawidłowym poziomie, możesz zacząć stosować technikę BLW Więcej szczegółowych informacji na temat układania zdrowej, bogatej w żelazo diety dla niemowląt i dzieci w kolejnych wpisach z serii 🙂 Jak zwiększyć poziom żelaza u dziecka? Produkty bogate w żelazo + przykładowy jadłospis Mam nadzieję, że to podsumowanie będzie dla Was jasne i czytelne 🙂 Starałam się zawrzeć całą teoretyczną wiedzę na temat niedoborów żelaza u dzieci. Temat jest ważny, dlatego na tym nie poprzestanę, ale chciałam byście wiedzieli, jak na niedobory żelaza u dzieci patrzy nauka i medycyna 🙂 Dajcie koniecznie znać, czy wpis Wam pomógł, czy czegoś jeszcze w nim brakuje, czy macie jeszcze jakieś pytania! Źródła: Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Health Statistics. National Health and Nutrition Examination Survey. Available at: Accessed September 29, 2008 ESPGHAN Iron requirements of infants and toddlers. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2014; 58: 119-29 WHO Anemia z niedoborów żelaza Normy Żywienia Nowelizacja 2012 –
Badanie jej stężenia przeprowadza się zazwyczaj wraz z testem wysycenia transferyny w surowicy i z badaniem stężenia ferrytyny. Zwiększenie poziomu transferyny może też występować fizjologicznie w ciąży oraz w przebiegu leczenia estrogenami. Norma transferyny to 2–4 g/l, a cena nie przekracza kilkunastu złotych.
Wydawać się mogło, że problem z wypadaniem mam już za sobą. Minęło mi to mniej więcej we wrześniu ubiegłego roku, niedługo po tym, jak w desperacji ścięłam włosy do wysokości brody. Tzn. włosy nie przestały wtedy wypadać całkowicie, ale bardzo się uspokoiły. Z 50-80 wypadających w ciągu dnia liczba zmalała do 10 lub 20 w dni kiedy myłam głowę. Czasami na wannie przy myciu widziałam ich tylko kilka. Wydawało mi się, że ten efekt zawdzięczam uzupełnieniu niedoboru witaminy D. Suplementowałam dalej i czekałam na odrosty. Pojawiły się nieśmiałe baby hair, włosy doszły do długości niemal ramion... i wtedy przyszedł maj. Nie, nie zakochałam się jak w tej piosence, tylko z dnia na dzień zaczęłam wyciągać włosy z głowy garściami. Jedno przejechanie rękami po wszystkich włosach, z lekkim pociągnięciem - 20 w garści. Mycie szamponem, 30 w sitku wanny. Spłukiwanie, kolejne 30. Suszenie lub czesanie - nawet 50. Nie chcę liczyć ile wypadało mi ich dziennie, ale na dziś dzień, po dwóch tygodniach takich atrakcji moja fryzura przypomina cieniutkie piórka... Zrobiłam standardowe badania: morfologia, OB, żelazo (a dokładniej ferrytyna, czyli białko odpowiadające za magazynowanie żelaza), zbadałam też magnez i poziom TSH (hormon tarczycy). I o ile wszystkie wyniki były w normie, to ferrytyny miałam tylko 33. Niby norma, ale wiedziałam już wcześniej, że do wzrostu włosów trzeba co najmniej 70. BINGO! ŻELAZO A ŁYSIENIE Już jakiś czas temu trafiłam na informacje o związku żelaza z wypadaniem włosów. Mało żelaza to nie tylko przepis na anemię czy ciągłe zmęczenie, ale także problemy z włosami. W mieszkach włosowych również magazynowane jest ferrytyna. Jeśli organizm ma za mało żelazo, by wystarczało mu na podstawowe funkcje, będzie kradł ferrytynę z miejsc o mniejszym znaczeniu dla zdrowia, czyli właśnie z włosów na przykład. Jeśli poziom ferrytyny w organizmie jest prawidłowy, włos może rosnąć przez kilka lat (zwykle 2-6) zanim wypadnie i zostanie zastąpiony nowym. Jeśli jednak ferrytyny jest za mało, cykl życia włosa ulega skróceniu. Niski poziom ferrytyny zmniejsza także zdolność włosa do rośnięcia i może nawet zmieniać jego teksturę, czyniąc go słabszym, łamliwym, czy nawet podatnym na kręcenie. ŻELAZO A TARCZYCA Jednym z głównych przyczyn wypadania włosów u kobiet, poza niskim żelazem są także problemy z tarczycą, a dokładnie jej niedoczynność. Żelazo jest też ważnym czynnikiem który wpływa na konwersję hormonu tarczycy T4 w T3. Im mniej żelaza, ciało produkuje więcej nieaktywnej postaci hormonu, niż aktywnej. To oznacza, że można mieć objawy niedoczynności włącznie z wypadaniem włosów, a jednocześnie mieć w porządku wynik TSH i T4 (jak u mnie). PRZYCZYNY DEFICYTU ŻELAZA Przyjrzyjmy się teraz kilku możliwym przyczynom powstania deficytu żelaza: - zmniejszona przyswajalność - pojawia się np. przy długotrwałym przyjmowaniu aspiryny, omeprazolu, a także przy nadmiernym spożyciu kawy, czarnej herbaty, błonnika, dużej podaży manganu, wapnia, magnezu lub fosforanu. Z tego powodu ważne jest przyjmowanie suplementu żelaza na pusty żołądek [widzę tu moją przyczynę - ostatnio wróciłam do kawy, piłam ją dość często, a potem, ratując się, przyjmowałam magnez...]. - ukryte krwawienia w przewodzie pokarmowym - dlatego warto czasem wykonać kolonoskopię i/lub endoskopię. - intensywne miesiączki - każde krwawienie to utrata żelaza, kobiety które tracą dużo krwi podczas miesiączki powinny zadbać o równowagę estrogen - progesteron. - przerost flory bakteryjnej jelita - niektóre z bakterii używają żelaza jako pokarmu. WŁAŚCIWY POZIOM FERRYTYNY Na wynikach możecie zobaczyć, że norma opisywana jest jako 10-120 ng/ml dla kobiet, JEDNAK, żeby włosy przestały wypadać i zdrowo odrosły, potrzebne jest przynajmniej 50-70 ng/ml! ŻELAZO W POŻYWIENIU Deficyt żelaza bierze się niestety często z diety wegetariańskiej i wegańskiej. Choć znajdziemy żelazo (niehemowe) w pożywieniu roślinnym, to jednak trudno jedząc wyłącznie warzywa, owoce i ich pochodne przyjąć odpowiednią ilość tego pierwiastka. Najwięcej żelaza i najłatwiej przyswajalne jest to w mięsie (żelazo hemowe). Polecam zwłaszcza podroby (wątroba i serce), wołowinę (2 razy więcej żelaza niż w wieprzowinie). Z produktów wegetariańskich, najwięcej żelaza zawierają: tofu, soja, biała fasola, soczewica czerwona, ciecierzyca, kolorowe fasole, natka pietruszki, brukselka i brokuł, zielone liście, pestki dyni, sezam, kakao (gorzka czekolada!). Ważne - dodanie do jedzenia nawet 60 mg witaminy C (tyle zawiera się min. w dwóch pomidorach), zwiększa przyswajalność żelaza od 2 do 4 razy. Trzeba za to uważać na jedzenie produktów bogatych w żelazo razem z nabiałem - i kazeina, i wapń zmniejszają przyswajalność żelaza nawet do 60%. Najlepiej 2 godziny przed i po posiłku z żelazem nie pić kawy, herbaty, produktów z wysoką zawartością błonnika, jajek, czekolady, suplementów wapnia i nabiału. Wygląda na to, że mój jadłospis na najbliższy czas znacząco się zmieni. --- PS - Tu jest historia kobiety u której po wyrównaniu poziomu żelaza, włosy przestały wypadać. A jej problem trwał już 14 lat! Przyjmowała ona żelazo w postaci fumaranu (końska dawka 325 mg 2 x dziennie, do tego L-lizyna i witamina C poprawiające wchłanianie). Już po miesiącu takiej kuracji włosy przestały wypadać, było widać, jak rosną nowe.
Czym jest ferrytyna? Ferrytyna jest rodzajem białka znajdującego się we wszystkich komórkach naszego organizmu, śledzionie, szpiku kostnym, wątrobie oraz mięśniach. Białko to posiada bardzo ważną rolę, a mianowicie magazynuje zapasy żelaza. Zdrowy organizm człowieka nie funkcjonuje prawidłowo bez odpowiedniej dawki żelaza. Jego rola w prawidłowej pracy różnych układów jest nieoceniona. Żelazo wspiera układ odpornościowy w walce z drobnoustrojami, wspomaga pracę układu nerwowego, występuje w hemoglobinie, ułatwiając pobieranie tlenu w płucach oraz oddawanie go w innych tkankach, w szpiku kostnym jest wykorzystywane do tworzenia czerwonych krwinek, wpływa na pracę mięśni, enzymów tkankowych i metabolizm cholesterolu. Ferrytyna jest białkiem, które w organizmie pełni funkcję magazynu żelaza. Ferrytyna to najlepszy marker niedoboru żelaza. Wbrew pozorom jest o wiele bardziej dokładna niż badanie samego poziomu żelaza. Ferrytyna - objawy niedoboru ferrytyny Niedobór ferrytyny jest związany bezpośrednio z niedoborem żelaza. O niskiej ferrytynie informują liczne objawy, które są wskazaniem do wykonania badań krwi. Są to: osłabiona odporność, problemy z koncentracją, łamliwość paznokci, bladość skóry, suchość skóry, wypadanie włosów, huśtawki nastrojów, szybsza praca serca, zmiany na błonie śluzowej języka. Niedobór ferrytyny jest wynikiem nieprawidłowych nawyków żywieniowych, czyli źle zbilansowanej diety. Dotyka głównie osób, które prowadzą dietę niedoborową, odchudzają się na własną rękę przy czym nieodpowiednio bilansują posiłki lub przechodzą na dietę wegańską czy wegetariańską. W takich przypadkach zdarza się, że dieta ma niewystarczające ilości składników odżywczych, w tym żelaza. Niski poziom ferrytyny - kiedy i u kogo się pojawia? Grupy ryzyka niedobory ferrytyny. Na obniżenie poziomu ferrytyny w szczególności narażeni są: wegetarianie i weganie, którzy mają problem ze zbilansowaniem diety roślinnej; osoby cierpiące na zaburzenia wchłaniania; sportowcy; osoby zmagające się z częstymi lub obfitymi krwawieniami (np. w czasie miesiączek); regularni dawcy krwi; pacjenci poddawani hemodializie; osoby z innych względów narażone na niedobory żelaza w organizmie; osoby przyjmujących inhibitory pompy protonowej, które zmniejszają przyswajanie żelaza. Badanie stężenia ferrytyny Na czym polega badanie stężenia ferrytyny? Badanie stężenia ferrytyny polega na jednorazowym pobraniu krwi z żyły łokciowej. Materiałem badanym jest surowica. Pacjent powinien być na czczo co najmniej przez osiem godzin. Należy wcześniej skonsultować z lekarzem przyjmowane leki oraz suplementy, które mogą mieć wpływ na wynik badania ferrytyny. Jednak zaleca się odstawienie suplementów diety na przynajmniej 3-4 dni przed badaniem. Ferrytyna - wskazania do badania Badanie stężenia ferrytyny wykonuje się w przypadku: diagnostyki niedokrwistości; podejrzenia choroby nowotworowej; podejrzenia przewlekłego procesu zapalnego; podejrzenia hemochromatozy. Norma ferrytyny Normy stężenia ferrytyny są uzależnione są od płci i wieku badanego. Dla osób dorosłych przyjmuje się, że wynoszą one: w przypadku kobiet 10-200 μg/l, w przypadku mężczyzn 15-400 μg/l, Wartości referencyjne mogą się jednak różnić między sobą w zależności od laboratorium wykonującego badania, dlatego pacjent nie powinien sam interpretować wyników badania ferrytyny. Najlepiej w takich przypadkach skonsultować się z dietetykiem lub lekarzem. Poziom ferrytyny a poziom żelaza Kiedy ilość żelaza dostarczanego do organizmu jest niższa od zapotrzebowania, organizm pobiera ten pierwiastek ze swoich zasobów. Zmniejszenie stężenia żelaza jest jedyną bezpośrednią przyczyną spadku ferrytyny, dlatego wskaźnik ten uważa się za najskuteczniejszy parametr identyfikujący niedobór żelaza. Kiedy z kolei ilość wchłanianego żelaza jest większa niż zapotrzebowanie organizmu, poziom ferrytyny wzrasta. Dochodzi wtedy do tworzenia w tkankach złogów mogących powodować uszkodzenie narządów. Niska ferrytyna, a żelazo w normie lub wysokie – co to oznacza? U niektórych osób dochodzi do tzw. utajonego niedoboru żelaza. To stan, w którym organizm ma żelazo tylko na bieżące potrzeby i nie posiada żadnych rezerw tego pierwiastka. Przy utajonym niedoborze żelaza poziom tego pierwiastka może pozostawać w normie, a nawet być wysoki. Jedynym badaniem identyfikującym taki problem jest właśnie oznaczenie poziomu ferrytyny. Niskie stężenie ferrytyny – co jeść, żeby go podnieść? Pacjenci ze stwierdzonym niedoborem żelaza i ferrytyny powinni tez zadbać o właściwą dietę. Przede wszystkim należy spożywać duże ilości czerwonego mięsa (głównie wołowiny, ale też cielęciny), niektórych rodzajów drobiu oraz podrobów. Duża ilość żelaza mieści się też w żółtku jaja kurzego oraz w niektórych rybach – przede wszystkim w sardynkach, śledziach i makrelach. Wysoką zawartość żelaza mają ponadto niektóre warzywa i owoce: burak, botwinka, bób, szczaw, szpinak, pietruszka, fasola, groch, zielony groszek, czarna i czerwona porzeczka, maliny. Źródło:
Dzień dobry, Ferrytyna jest jednym z tzw. wskaźników ostrej fazy- może być oznaczą toczącego się stanu zapalnego (np. infekcji). Stężenie białka wykorzystuje się także w diagnostyce niedokrwistości: zbyt niski poziom sugeruje niedobór żelaza, natomiast zbyt wysoki może wskazywać na nieefektywny proces tworzenia czerwonych krwinek.
W codziennej praktyce pediatrów i lekarzy rodzinnych niedobór wzrostu jest najczęściej diagnozowanym zburzeniem wzrastania. Niski wzrost definiujemy jako wysokość ciała dziecka poniżej dwóch odchyleń standardowych (-2 SD) od średniej dla danej populacji, wieku i płci. Diagnostyka niedoboru wzrostu skupia się z jednej strony na wykluczeniu konkretnych nieprawidłowości i chorób prowadzących do zahamowania wzrastania, a z drugiej strony ma na celu odpowiednią kwalifikację dziecka do leczenia przyczynowego, w tym do leczenia rekombinowanym hormonem wzrostu (recombinant human growth hormone, rhGH) w ramach dostępnych w Polsce programów lekowych finansowanych przez NFZ. Zdecydowaną większość badań we wstępnej diagnostyce można wykonać w warunkach ambulatoryjnych. Dopiero konieczne badania specjalistyczne, w tym testy oceniające wydzielanie hormonu wzrostu oraz ewentualna kwalifikacja do leczenia rhGH powinny być przeprowadzane w warunkach szpitalnych Przypadek I 12,5-letni chłopiec skierowany do oddziału endokrynologii dziecięcej w celu diagnostyki niskiego wzrostu. Urodzony z ciąży I, porodu siłami natury, w 39. tygodniu, z masą ciała 3,500 kg (ok. 50. centyla [1]), długością ciała 51 cm (< 3. centyla [1]), oceniony na 10 punktów w skali Apgar. Dotychczas bez chorób przewlekłych. Według dostępnych danych krzywa wzrastania od drugiego roku życia przebiegała poniżej 3. centyla [2] ( linia czerwona) z tendencją do stopniowego zwiększania niedoboru wysokości ciała (odchylanie się krzywej). Średnia wysokości ciała rodziców 172,5 cm (10.–25. centyl). W dniu przyjęcia do oddziału wysokość ciała dziecka wynosiła 134 cm (< 3 centyla, -3 SD), masa ciała 24 kg (< 3. centyla), BMI 13,6 kg/m² (< 3. centyla). Budowa ciała była drobna, proporcjonalna, poza niedoborem wysokości i masy ciała, nie stwierdzono istotnych nieprawidłowości w badaniu przedmiotowym. Chłopiec był w okresie przedpokwitaniowym. Na podstawie RTG nadgarstka i ręki niedominującej wiek kostny oceniono na 10 lat. Potwierdzono prawidłową funkcję tarczycy, nerek oraz wątroby. Rozpoczęto diagnostykę w kierunku niedoboru hormonu wzrostu. Zarówno w teście spontanicznego wydzielania hormonu wzrostu we śnie, jak i w teście stymulacyjnym z klonidyną nie uzyskano prawidłowego (≥ 10 ng/ml) wydzielania hormonu wzrostu – maksymalne stężenie hormonu wzrostu wynosiło 7,6 ng/ml. Jednoczasowo wykonano test przesiewowy w kierunku celiakii, uzyskując silnie dodatnie miano przeciwciał przeciw transglutaminazie tkankowej w klasie IgA (122,88 j., przy normie 0–19,9 j). W związku z podejrzeniem celiakii nie kontynuowano diagnostyki w kierunku niedoboru hormonu wzrostu. Chłopca zakwalifikowano do gastroskopii wraz z biopsją dwunastnicy. Na podstawie badania histopatologicznego rozpoznano celiakię (zmiany typu Marsh II/III). Wprowadzono dietę bezglutenową i zdecydowano o dalszej obserwacji przebiegu wzrastania. Chłopiec prawidłowo stosował się do otrzymanych zaleceń dietetycznych, jednak po ponad roku diety bezglutenowej nadal obserwowano istotny niedobór wysokości ciała bez tendencji do poprawy ( linia zielona). W wieku 14 lat chłopiec został ponownie skierowany do oddziału endokrynologii dziecięcej w celu kontynuacji diagnostyki niedoboru wzrostu. W kolejnych testach stymulacyjnych wydzielanie hormonu wzrostu również było nieprawidłowe. Wykonano MRI układu podwzgórzowo-przysadkowego, wykluczono organiczne przyczyny zaburzeń wydzielania hormonu wzrostu. U chłopca rozpoznano idiopatyczną somatotropinową niedoczynność przysadki (SNP) i zakwalifikowano do leczenia rekombinowanym ludzkim hormonem wzrostu (recombinant human growth hormone, rhGH), uzyskując szybkie przyspieszenie wzrastania i znaczną poprawę wysokości ciała (ryc. 1, linia niebieska). POLECAMY Ryc. 1. Siatka centylowa chłopca opisanego w przypadku I. Linia czerwona odzwierciedla krzywą wzrastania dziecka przed rozpoczęciem diagnostyki, zielona po rozpoznaniu celiakii (zielona strzałka wskazuje na moment rozpoczęcia leczenia dietą bezglutenową), niebieska linia to krzywa wzrastania po włączeniu leczenia rekombinowanym hormonem wzrostu (niebieska strzałka to moment rozpoczęcia terapii). Na podstawie siatek centylowych dla dzieci warszawskich Palczewskiej i Niedźwieckiej [2]. Przypadek II 7-letnia dziewczynka przyjęta do oddziału endokrynologii dziecięcej w celu diagnostyki niskiego wzrostu. Urodzona z ciąży I, drogą cięcia cesarskiego, w 40. tygodniu ciąży, z hipotrofią wewnątrzmaciczną – masa ciała 2,400 kg (< 3. centyla [1], -2,5 SD), długość ciała 50 cm (25.–50. centyl [1]), oceniona na 4-7-8-10 punktów w skali Apgar. Do dnia przyjęcia u dziewczynki nie stwierdzano chorób przewlekłych, nie przyjmowała też leków na stałe. Krzywa wzrastania już od okresu niemowlęcego przebiegała stale ok. 1–2 cm poniżej 3. centyla [2] (ryc. 2, linia czerwona). Średnia wysokości ciała rodziców wynosiła 159,5 cm (10.–25. centyl). W dniu przyjęcia do oddziału wysokość ciała dziewczynki wynosiła 111 cm (< 3. centyla), masa ciała 16,4 kg (< 3. centyla), BMI 13,2 kg/m² (ok. 3. centyla). Budowa ciała była drobna, proporcjonalna. Dziewczynka była w okresie przedpokwitaniowym. Wiek kostny oceniono na 5,5 lat. Potwierdzono prawidłową funkcję tarczycy, nerek oraz wątroby. Wykluczono celiakię i inne zaburzenia wchłaniania. Wykonano badanie cytogenetyczne z limfocytów krwi obwodowej i potwierdzono prawidłowy kariotyp żeński 46,XX. Na podstawie prawidłowego wyniku testu spontanicznego wydzielania hormonu wzrostu we śnie (maksymalne stężenie hormonu wzrostu 22,7 ng/ml) wykluczono SNP. Dziewczynkę zakwalifikowano do leczenia rhGH w ramach programu lekowego NFZ dla dzieci urodzonych jako zbyt małe w porównaniu do czasu trwania ciąży (small for gestatnional age – SGA/intrauterine growth retardation – IUGR). Dziewczynka po 1,5 roku leczenia przebiegającego bez powikłań uzyskała wzrost powyżej 3. centyla, a po 4 latach powyżej 10. centyla (ryc. 2, linia niebieska). Ryc. 2. Siatka centylowa dziewczynki opisanej w przypadku II. Linia czerwona odzwierciedla krzywą wzrastania dziecka przed rozpoczęciem diagnostyki, niebieska po włączeniu leczenia rekombinowanym hormonem wzrostu (niebieska strzałka to moment rozpoczęcia terapii). Na podstawie siatek centylowych dla dzieci warszawskich Palczewskiej i Niedźwieckiej [2]. Przypadek III 4,5-letnia dziewczynka z rozpoznaną dwa lata wcześniej, prawidłowo wyrównaną niedoczynnością tarczycy została skierowana do oddziału endokrynologii dziecięcej w celu diagnostyki niskiego wzrostu. Urodzona z ciąży I, siłami natury, w 38. tygodniu ciąży, z masą ciała 2,640 kg (10.–25. centyl [1]), długością ciała 50 cm (50.–75. centyl [1]), oceniona na 10 punktów w skali Apgar. Według dostępnych danych krzywa wzrastania od około drugiego roku życia stale przebiegała poniżej 3. centyla [2], z wyraźną tendencją do pogłębiania niedoboru wysokości ciała w ostatnim roku (ryc. 3, linia czerwona). Średnia wysokości ciała rodziców 172 cm (ok. 90. centyla). W dniu przyjęcia do oddziału wysokość ciała dziewczynki wynosiła 98 cm (< 3. centyla). W badaniu przedmiotowym, poza nieco krępą przysadzistą budową ciała i dość licznymi znamionami barwnikowymi, nie stwierdzono istotnych nieprawidłowości. Wiek kostny oceniono na 4 lata. Potwierdzono prawidłowe wyrównanie funkcji tarczycy. Wykluczono zaburzenia funkcji nerek i wątroby oraz celiakię i inne zaburzenia wchłaniania. W teście spontanicznego wydzielania hormonu wzrostu po zaśnięciu uzyskano prawidłowy wynik (maksymalne stężenie hormonu wzrostu 28,2 ng/ml), co pozwoliło wykluczyć SNP. Na podstawie wykonanego rutynowo badania cytogenetycznego z limfocytów krwi obwodowej rozpoznano zespół Turnera – nieprawidłowy kariotyp 45,X. Dziewczynkę zakwalifikowano do leczenia rhGH w ramach programu lekowego NFZ dla dziewcząt z zespołem Turnera – po 3 latach leczenia osiągnęła wysokość ciała odpowiadającą 3. centylowi (ryc. 3, linia niebieska). Ryc. 3. Siatka centylowa dziewczynki opisanej w przypadku III. Linia czerwona odzwierciedla krzywą wzrastania dziecka przed rozpoczęciem diagnostyki, niebieska po włączeniu leczenia rekombinowanym hormonem wzrostu (niebieska strzałka to moment rozpoczęcia terapii). Na podstawie siatek centylowych dla dzieci warszawskich Palczewskiej i Niedźwieckiej [2]. Omówienie przypadków Przedstawione przypadki reprezentują trzy najliczniejsze grupy dzieci kwalifikowanych do leczenia rhGH w ramach programów lekowych finansowanych przez NFZ (niedobór wysokości ciała w przebiegu SNP, zespołu Turnera oraz u dzieci urodzonych z SGA/IUGR) [3]. Obecnie w Polsce leczenie rhHG jest refundowane także dla dzieci z zespołem Pradera-Williego oraz z niedoborem wysokości ciała w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek. Opis pierwszego przypadku należy traktować przede wszystkim jako ostrzeżenie przed pułapką czyhającą na każdego klinicystę – jedna choroba nie wyklucza drugiej. Opisany chłopiec stanowi typowy przykład pacjenta, u którego współwystępują dwie choroby, z których każda prowadzi do zaburzeń wzrastania. Zwraca uwagę istotny, pogłębiający się w kolejnych latach, niedobór wzrostu (-3 SD) oraz stosunkowo późny wiek dziecka w momencie rozpoczęcia diagnostyki. Rutynowo diagnostyka niskiego wzrostu obejmuje wykluczenie zaburzeń wchłaniania, w tym celiakii, która stanowi stosunkowo częstą przyczynę niedoboru wzrostu. Dzieci z celiakią po wprowadzeniu diety bezglutenowej zwykle szybko nadrabiają „stracony czas” i istotnie przyspieszają wzrastanie, co prowadzi do poprawy wysokości ciała. Redukcja wcześniejszego niedoboru wysokości ciała jest zwykle wykładnikiem prawidłowej realizacji otrzymanych zaleceń dietetycznych. Jeśli jednak tak się nie dzieje, pomimo „zdyscyplinowania” pacjenta i jego rodziców należy, w myśl wyżej wspomnianej zasady, poszukiwać innych przyczyn zaburzeń wzrastania u dziecka. Drugi z omówionych przypadków stanowi przykład dziecka urodzonego z niedoborem masy ciała, które w ciągu czterech pierwszych lat życia nie wyrównało niedoboru wysokości ciała. Dzieci te od stosunkowo niedawna (od 2016 roku [3]), po wykluczeniu innych przyczyn niedoboru wzrostu (w tym SNP), mogą być kwalifikowane do leczenia rhGH w ramach programu lekowego NFZ dla dzieci urodzonych jako zbyt małe w porównaniu do czasu trwania ciąży (SGA/IUGR). Biorąc pod uwagę zróżnicowaną etiologię hipotrofii wewnątrzmacicznej ( płodowy zespół alkoholowy, chromosomopatie (np. zespół Silvera-Russella), zakażenia wewnątrzmaciczne, ciąże mnogie, choroby u matki, przyczyny łożyskowe), jest to zdecydowanie najbardziej różnorodna grupa pacjentów leczonych hormonem wzrostu. W grupie tej znajdują się zarówno dzieci urodzone przedwcześnie, jak też dzieci urodzone o czasie. Dziewczynki z zespołem Turnera (pacjentka omówiona w trzecim przykładzie) z wysokością ciała poniżej 3. centyla także mogą być kwalifikowane do leczenia rhGH. Wydzielanie hormonu wzrostu jest w tej grupie prawidłowe. Dziewczęta z zespołem Turnera cechuje obwodowa oporność na hormon wzrostu, co powoduje, że wymagają one stosowania większych dawek hormonu wzrostu niż pacjenci z SNP, co jednak nie zawsze zapewnia dobrą odpowiedź wzrostową. W wielu pracach udowodniono jednak, że terapia rhGH zwiększa wzrost ostateczny tych pacjentek, ma pozytywny wpływ na proporcje ciała, obniża ciśnienie tętnicze krwi i stężenie wszystkich frakcji cholesterolu w surowicy oraz korzystnie wpływa na rozwój psychospołeczny. Oznaczenie kariotypu z limfocytów krwi obwodowej jest obecnie standardowym postępowaniem u dziewczynek z niskim wzrostem i powinno być wykonane nawet jeśli pozostałe cechy fenotypowe zespołu Turnera nie występują lub są bardzo dyskretnie wyrażone. Należy pamiętać, że niedobór wysokości ciała jest najczęstszą manifestacją kliniczną zespołu Turnera. Niski wzrost – definicja Według większości międzynarodowych wytycznych i stanowisk niski wzrost definiujemy jako wysokość ciała dziecka poniżej dwóch odchyleń standardowych (–2 SD) od średniej dla danej populacji, wieku i płci [4, 5]. Pomiary antropometryczne powinny być wykonywane w godzinach porannych, w tzw. pozycji frankfurckiej (głowa ustawiona prosto, linia wzroku równoległa do podłoża), przy użyciu odpowiedniego sprzętu (np. stadiometru Harpenden), optymalnie trzykrotnie, tak aby zmierzona wysokość ciała stanowiła średnią arytmetyczną. Dzieci poniżej 18. miesiąca życia należy mierzyć na leżąco za pomocą ławeczki Epstaina. Pomiary wysokości ciała z kolejnych lat życia dziecka naniesione na siatkę centylową pozwalają wykreślić krzywą wzrastania, której analiza jest istotnym elementem w diagnostyce zaburzeń wzrastania. Diagnostykę zaburzeń wzrastania należy przeprowadzić nie tylko w sytuacji, gdy wysokość ciała dziecka znajduje się poniżej 3. centyla, ale również wtedy gdy jego krzywa wzrastania odchyli się o więcej niż 2 kanały centylowe (-1 SD) lub gdy pozycja centylowa wysokości ciała dziecka odbiega od średniej wysokości ciała rodziców o więcej niż 2 SD (tzw. rodzinny układ odniesienia). Poszukując przyczyn niedoboru wysokości ciała należy pamiętać, że najczęściej niski wzrost jest skutkiem konstytucjonalnie opóźnionego wzrastania i dojrzewania (KOWD) lub ma charakter rodzinny (niski wzrost rodzinny) – oba warianty są uznawane za fizjologiczne. Klasyfikacja przyczyn niedoboru wzrostu zaproponowana przez Europejskie Towarzystwo Endokrynologii Dziecięcej (European Society of Pediatric Endocrinology – ESPE) jest obecnie uznanym na całym świecie konsensusem porządkującym zaburzenia wzrastania. Ze względu na rodzaj i mechanizm zaburzeń w obrębie chrząstki wzrostowej dzieli ona przyczyny niskiego wzrostu na pierwotne, wtórne i idiopatyczne [6]. Niski wzrost – diagnostyka Zarówno wzrost ostateczny, jak i tempo wzrastania dziecka w poszczególnych latach życia jest wypadkową wpływu szeregu czynników genetycznych, środowiskowych i psychospołecznych. Istotne znaczenie ma stan odżywienia dziecka i współwystępowanie chorób przewlekłych. Należy o tym pamiętać, planując diagnostykę niedoboru wysokości ciała. Diagnostyka zaburzeń wzrastania powinna być prowadzona etapami, zaczynając od badań, które mogą być zlecone już przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, a następnie, jeśli okaże się to konieczne, korzystając z badań dostępnych na poziomie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, a ostatecznie oddziału endokrynologii dziecięcej ( Zakres badań w diagnostyce niedoboru wysokości ciała dziecka Podstawowa opieka zdrowotna: morfologia krwi z rozmazem mikroskopowym CRP, OB ALT, AST kreatynina, mocznik, badanie ogólne moczu gazometria, pełny jonogram (Na, K, Ca, P, Mg) glikemia na czczo TSH, fT4 USG jamy brzusznej badanie parazytologiczne kału Ambulatoryjna opieka specjalistyczna lub inne badania możliwe do wykonania w warunkach ambulatoryjnych: przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej w klasie IgA i IgA całkowite ferrytyna badanie cytogenetyczne (oznaczenie kariotypu – według aktualnych zaleceń z limfocytów krwi obwodowej) ew. przeciwciała anty-TPO i anty-TG oraz USG tarczycy ew. inne badania hormonalne w zależności od wskazań: np. LH, FSH, estradiol, testosteron, stężenie prolaktyny (PRL) RTG kości nadgarstka i ręki niedominującej (ocena wieku kostnego) W warunkach szpitalnych: stężenie IGF-1 i IGFBP-3 ocena spontanicznego wydzielania hormonu wzrostu we śnie (test nocny) testy stymulacyjne oceniające wydzielanie hormonu wzrostu z: klonidyną glukagonem insuliną argininą L-DOPĄ poranne stężenie kortyzolu MRI okolicy podwzgórzowo-przysadkowej i ewentualnie mózgu Już na podstawie badania podmiotowego i przedmiotowego można uzyskać informacje, które ukierunkują dalsze postępowanie diagnostyczne. Zbierając staranny wywiad rodzinny i o... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej" Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej ...i wiele więcej! Sprawdź
Oznaczanie hematokrytów to badanie objętości osocza do objętości komórkowych głownie krwinek czerwonych (erytrocytów). Jednym z objawów wzrostu HCT jest nadkrwistość . Więcej o HCT opowie lekarz Łukasz Kowalski. Lek. Aleksandra Witkowska Medycyna rodzinna , Warszawa. Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych
Strona Główna Pytania I Odpowiedzi Co Powinnam Zrobić W Przypadku Niskiej Ferrytyna I Toksoplazmy U Dziecka? 4 odpowiedzi Witam, jestem mamą trzylatka, straszny nie jadek. Od półtora roku walczymy o każdy kęs jedzenia, ostatnio mieliśmy robione wszystkie wyniki, w których wyszła toksoplazmoza i w wymazie z krwi ferrytyna bardzo niska, lekarze nic z tym nie robią, ale mnie się wydaje, że coś jednak powinnam zrobić, Dlatego szukam i tutaj pomocy. Witam, Obniżenie ferrytyny może być związane z niedoborem żelazo, co zapewne jest kwestią niewłaściwej diety. Co do toksoplazmozy to trochę nieprecyzyjnie się Pani wyraziła- opisywany wynik może być dowodem na przebycie tej infekcji ( często jest ona bezobjawowa), ale nie ma to związku z apetytem. Może trzeba zmienić nawyki żywieniowe, zrezygnować np. ze słodkich napojów, zwiększyć wysiłek fizyczny, szczególnie na świeżym powietrzu. Przyczyn osłabienia apetytu jest wiele i trudno mi coś więcej poradzić nie badając malucha i nie znając jego historii zdrowotnej. Pozdrawiam, Anna Ratajczak Uzyskaj odpowiedzi dzięki konsultacji online Jeśli potrzebujesz specjalistycznej porady, umów konsultację online. Otrzymasz wszystkie odpowiedzi bez wychodzenia z domu. Pokaż specjalistów Jak to działa? Prosze zrobic badanie kał na jaja pasozytow i cystylambli Niestety, wychowywanie niejadka jest trudne, szczególnie jeżeli w badaniach laboratoryjnych są nieprawidłowości. Pozytywny wynik kw. zakażenia toksoplazmozą nie jest miłą sytuacją, ale wcale nie musi oznaczać patologii. Zbadanie chłopca oraz podstawowy wywiad w większości przypadków odpowiada na pytanie czy należy się tym problemem przejmować. Samo oznaczenie ferrytyny to za mało, szczególnie jeżeli jest to niejadek. U takiego chorego należy sprawdzić morfologię i Fe ( na czczo), aby wykluczyć niedokrwistość wynikającą z niedoboru żelaza. Problem niechęci do jedzenia, prawdopodobnie wynika z zaburzeń zachowania, a nie z innej przyczyny, ale lekarz powinien upewnić się, czy nie wynika z np. z nasilonego refluksu żołądkowo-przełykowego, zaparcia itp. Wykrycie innych nieprawidłowości mogą także być przyczyną niskiej ferrytyny, a reakcja na leczenie niedokrwistości nie musi być prawidłowa. Niechęcią do jedzenia, szczególnie taką, która zaczyna tworzyć problemy zdrowotne zajmuje się Poradnia Zaburzeń Karmienia w Centrum Zdrowia Dziecka. Nie mogę wydawać konkretnych zaleceń nie badając i nie widząc dziecka. Rzeczywiście konieczne jest dalsze postępowanie. Zapraszam na wizytę. Dzień dobry!Mieszkam w Gdańsku mam 67lat, palę, piwem nie pogardzę, weganem nie jestem - ogólnie czułem się dobrze. Profilaktycznie jako suplement diety biorę codziennie (drugi rok) LipiForma plus, Rutinoscorbin, Magnez aktiv, cztery krople Oreganosept H97, pół łyżeczki oleju lnianego, oraz przepisany… Moja babcia w lipcu skończy 90 lat. Nagle zaczęła źle oddychać, okazało się, że ma guzy, które uciskają jej tchawicę. Lekarka powiedziała, że da się coś z "tym zrobić", bo takie guzy usuwa się chirurgicznie ale choroby i wiek Babci na to nie pozwalają i w jej przypadku nic nie można zrobić!Czy jest jakaś… witam :) jakies 10 lat temu byłam zakażona gronkowcem złocistym i dostawałam iniekcje przez pewien czas, nie pamietam już dokłądnie co to było. Teraz zaczęłam studiować na pielegniarstwie i własnie zaczełam sie zastanawiać czy jesli byłam kiedyś zarażona tą bakterią jest możliwość, że jestem nosicielką… WitamOstatnio zrobiłam sobie badania krwi, chodziło mi szczególnie o TSH, FT4 i FT3. Po odebraniu wyników okazało się, że FT4 wynosi 14,0 FT3 5,07 natomiast TSH 6,540 wynika z tego, że mam niedoczynność tarczycy. Czy powinnam skonsultować się od razu z endokrynologiem czy wystarczy iść do lekarza rodzinnego?… Czy jest bezpieczne dla zdrowia branie następujących tabletek jednego dnia. Euthyroks. 50mg rano na niedoczynność tarczycy 3 razy dziennie po 200mg tabletki 5HTP Nerwohell 3x dziennie 1 tabletka ( od czasu do czasu 2 tabletki na raz raz dziennie i wieczorem jedna). 2x dziennie wieczorem napar… Czy jest bezpieczne dla zdrowia branie następujących tabletek jednego dnia? Euthyroks. 50mg rano na niedoczynność tarczycy. 3 razy dziennie po 200mg tabletki 5HTP Nerwohell 3x dziennie 1 tabletka (od czasu do czasu 2 tabletki raz dziennie). 2 x dziennie wieczorem napar z jednej saszetki melisy (czasami… Od dzieciństwa kojarzę się wszystkim z bólem głowy. Trwa to już 50 lat. Przeszłam mnóstwo różnych badań, odwiedziłam wielu specjalistów i „magików”, zjadłam tony leków i nic! Wyniki dobre i żadne lekarstwo nie działa. Budzę się i zasypiam z bólem, o dziwo śpię dobrze i jest to moje wytchnienie. Boli… Leczę się na niedoczynność tarczycy, biorę euhyrox50. Po ostatnim usg lekarka stwierdziła, że w zasadzie to już nie muszę brać leków bo zmiany są niezauważalne i najprawdopodobmniej ciąża uregulowała poziomhormonu tarczycy (po porodzie jestem 11 miesięcy). Leku nie brałam ponad miesiąc, po czym wynonałam… mojej córki stwierdzono przerost migdałka i niedosłuch była przez 10 dni na syropie efedryna podobno jest do usunięcia. Czy wykonuje Pani badanie endoskopowe kamerka i badanie niedosłuchu u dzieci? Witam serdecznie, chciałabym sie dowiedzieć co jest przyczyna powiększania się śledziony? Chlopiec cały czas gorączkuje, żaden lekarz nie wie jaka jest tego przyczyna. Leżał w różnych klinikach, z tego co wiem to ma niedobór odporności, ale jaka jest przyczyna powiększania się tej śledziony? Twoje pytanie zostanie opublikowane anonimowo. Pamiętaj, by zadać jedno konkretne pytanie, opisując problem zwięźle. Pytanie trafi do specjalistów korzystających z serwisu, nie do konkretnego lekarza. Pamiętaj, że zadanie pytania nie zastąpi konsultacji z lekarzem czy specjalistą. Miejsce to nie służy do uzyskania diagnozy czy potwierdzenia tej już wystawionej przez lekarza. W tym celu umów się na wizytę do lekarza. Z troski o Wasze zdrowie nie publikujemy informacji o dawkowaniu leków. Ta wartość jest zbyt krótka. Powinna mieć __LIMIT__ lub więcej znaków. Specjalizacja Wybierz specjalizację lekarza, do którego chcesz skierować pytanie Twój e-mail Użyjemy go tylko do powiadomienia Cię o odpowiedzi lekarza. Nie będzie widoczny publicznie. Wyrażam zgodę na przetwarzanie danych osobowych dotyczących stanu zdrowia w celu zadania pytania Profesjonaliście. Dowiedz się więcej. Dlaczego potrzebujemy Twojej zgody? Twoja zgoda jest nam potrzebna, aby zgodnie z prawem przekazać wybranemu przez Ciebie Profesjonaliście informacje o zadanym przez Ciebie pytaniu. Informujemy Cię, że zgoda może zostać w każdej wycofana, jednak nie wpływa to na ważność przetwarzania przez nas Twoich danych osobowych podjętych w momencie, kiedy zgoda była informacje o moim pytaniu trafią do Profesjonalisty? Tak. Udostępnimy wybranemu przez Ciebie Profesjonaliście informacje o Tobie i zadanym przez Ciebie pytaniu. Dzięki temu Profesjonalista może się do niego mam prawa w związku z wyrażeniem zgody? Możesz w każdej chwili cofnąć zgodę na przetwarzanie danych osobowych. Masz również prawo zaktualizować swoje dane, wnosić o bycie zapomnianym oraz masz prawo do ograniczenia przetwarzania i przenoszenia danych. Masz również prawo wnieść skargę do organu nadzorczego, jeżeli uważasz, że sposób postępowania z Twoimi danymi osobowymi narusza przepisy jest administratorem moich danych osobowych? Administratorem danych osobowych jest ZnanyLekarz sp. z z siedzibą w Warszawie przy ul. Kolejowej 5/7. Po przekazaniu przez nas Twoich danych osobowych wybranemu Profesjonaliście, również on staje się administratorem Twoich danych osobowych. Aby dowiedzieć się więcej o danych osobowych kliknij tutaj Wszystkie treści, w szczególności pytania i odpowiedzi, dotyczące tematyki medycznej mają charakter informacyjny i w żadnym wypadku nie mogą zastąpić diagnozy medycznej.
aniu, poziom ferrytyny oznacza "zapasy" żelaza w organizmie. Jeśli masz niedobór i ferrytyny i żelaza to nie tylko zmień dietę na bogatą w żelazo (sok z buraka, czerwone mięso, szpinak, rośliny strączkowe), ale też zacznij przyjmować preparaty zawierające żelazo. Twój lekarz prowadzący powinien coś zaproponować.
uwaga, pojawił się nowy wpis, gdzie są nowe informacje:Ciekawe badanie dotyczące suplementacji żelazaNa początek – przepraszam, że tak rzadko piszę. Niestety, trzeba pracować, trzeba się uczyć (każdego dnia staram się zwiększać swoją wiedzę w tematach okołomedycznych), trzeba wreszcie mieć czas na przyjemności. Wpis na blogu to często gęsto parę godzin, z których pieniędzy nie będzie – musiałbym zacząć wciskać ludziom jakąś przyjemną dla nich ciemnotę, w rodzaju „ta jedna witamina zapewni wam długie życie”, „autyzm u dzieci bierze się ze szczepień, a nie ze złej diety w czasie ciąży” albo „lekarze kłamią, smaczne jedzenie jest tak naprawdę zdrowe”, wtedy miałbym tłumy wielbicieli i kasy. Jak to się mówi, jak ktoś ma miękkie serce, lepiej żeby miał twardą… a żelaza to jedna z najczęstszych przypadłości, niestety – bardzo często przy jej diagnozowaniu i leczeniu popełnia się karygodne błędy. Ciężko powiedzieć, czy winę ponoszą tu lekarze, czy system który mocno utrudnia im objęcie pacjenta odpowiednią opieką, fakt pozostaje faktem, że o żelazo warto zadbać początek – odrobina teorii. Ludzkie ciało powinno zawierać do 5 gramów żelaza, z czego około połowy jest wbudowana w komórki krwi i przenosi tlen. Odrobina jest wykorzystywana w innych miejscach, zaś około 2 gramy to rezerwa. Oznacza to, że gdybyśmy stracili całą krew, nasze ciało nie ma odpowiedniej ilości tego pierwiastka, by ją odbudować. Mężczyźni praktycznie w ogóle nie tracą zapasów, kobiety – głównie podczas miesiączki, zaś w ciąży przekazują swoje rezerwy nie wiedziałem, jaki obrazek wstawić, niech więc będzie Ironman…W pożywieniu mamy dwie główne formy żelaza – tzw hemowe i niehemowe. Mówi się, że hemowe przyswaja się lepiej, ale jest w tym pewien haczyk – jeśli jest go w organizmie za dużo (u mężczyzn to dość częsta sytuacja), następuje zmniejszenie przyswajania, jednak nasze ciało nie bardzo potrafi zatrzymać przyswajanie też odróżnić terminy „niedokrwistość” (czyli anemia) i „niedobór żelaza”. Niedokrwistość to – bardzo ogólnie pisząc – niski poziom czerwonych krwinek, czyli krew nie jest w stanie przenosić tlenu. Brak żelaza z kolei to po prostu brak tego pierwiastka. Taki niedobór za każdym razem doprowadzi w końcu do anemii, ale nie każda anemia jest jego wynikiem – można mieć anemię i dosłownie umierać z powodu zatrucia jego z niedoboru żelaza ma trzy fazy. W pierwszej – wyniki krwi są idealne, czujemy się dobrze, ale ferrytyna jest niska. Wszystko świetnie w organizmie działa, ale zapasy są na wykończeniu. Druga faza to w dalszym ciągu świetne wyniki krwi, ferrytyna jednak jest niska, a my nie czujemy się najlepiej – znikło żelazo ze szpiku, zmniejszył się poziom w mięśniach, nie ma zapasów i nie wystarcza go na przebieg wszystkich procesów, ale jeszcze wystarczy na produkcję krwinek. Dopiero w trzeciej, ostatniej fazie widać zmianę w wynikach rzadką sytuacją jest, że żelaza brakuje w diecie. Dlatego wszelkie rady „jedz więcej tego i tego, bo to zawiera ten pierwiastek” są po prostu głupie. Co gorsza, często słyszy się je od lekarzy… Jeśli doszło do niedoboru, należy znaleźć jego przyczynę, którą prawie zawsze jest albo zbyt obfite krwawienie, albo spożywanie produktów blokujących podejrzewamy niedobór, albo nawet mamy zaleconą przez lekarza suplementację na podstawie podstawowych badań, warto samemu się temu przyjrzeć i wydać kilka zł na dodatkowe na początku, że wielu lekarzy nie prowadzi leczenia tej przypadłości prawidłowo. Gdzie robią błąd? Oszczędzają na badaniu. Zlecają tani (około 5 zł) pomiar żelaza we krwi, zamiast droższego (około 30 zł) pomiaru ferrytyny. Można umierać z nadmiaru tego pierwiastka i mieć poziom we krwi mocno poniżej normy, można mieć skrajny niedobór i wyniki ponad normę. To właśnie ferrytyna jest tym „zapasem” o którym pisałem wcześniej. Przy okazji ciekawostka – kobiety powinny mieć poziom ferrytyny powyżej 50 ug/ml, a przed zajściem w ciążę jeszcze wyższy. Dopiero taki wynik zapewnia dobre samopoczucie i pełnię – na początek badamy ferrytynę, jeśli wcześniej tego nie zlecił lekarz, najlepiej razem z CRP (stan zapalny potrafi zafałszować wynik, przy czym zafałszowany może być nawet przez miesiąc po przejściu choroby z gorączką). Jeśli wynik jest bardzo niski, na pewno mamy niedobór, nawet jeśli samo żelazo jest w wynikach mocno ponad normę. Jeśli jest wysoki – na pewno niedoboru nie ma, chociażby i stu lekarzy wmawiało wam, że go macie, „bo przecież hemoglobina niska”.Potem przyglądamy się morfologii. Jest tam pełno tajemniczych znaczków i cyferek, ale tak naprawdę można skupić się tylko na dwóch wartościach. Pierwsza z nich to „Hct” lub „hematokryt”, druga – „MCV”. Hct to – w bardzo dużym uproszczeniu – wskaźnik tego, ile tej krwi mamy. Jeśli jest niski, mamy do czynienia z anemią. I tu warto cofnąć się do tego, co pisałem wcześniej – zapasy żelaza (czyli ferrytyna) nie wystarczą do tego, by odnowić całość naszej krwi. Jeśli Hct jest w połowie normy, to nawet jeśli mamy zapasy w organizmie (czyli wysoką ferrytynę), nie wystarczy ich do tego, by krew od nowa wyprodukować. Anemia wynika wtedy z czegoś innego co trzeba zdiagnozować i wyleczyć, ale żelazo tak czy tak trzeba będzie potem uzupełnić. Podkreślam – nie ono jest w tym wypadku wskaźnik, MCV to wielkość krwinek. Znowu w bardzo dużym uproszczeniu – jeśli brakuje nam żelaza, wynik będzie poniżej normy (krwinki robią się malutkie). Rozpiszę może w punktach możliwości, przy czym „niski ” oznacza tu wynik mocno poniżej normy:Niska ferrytyna, niski Hct, niskie MCV – anemia z niedoboru żelazaWysoka ferrytyna, niski Hct, niskie MCV – anemia wynikająca z innych przyczyn, np przewlekłej infekcjiNiska ferrytyna, niski Hct, MCV powyżej normy – niedobór żelaza połączony z inną przyczyną, np niedobór B12 – wtedy należy suplementować obydwie rzeczy jednocześnieWysoka ferrytyna, niski Hct, MCV powyżej normy – anemia wynikająca na przykład (ale nie tylko) z niedoboru witaminy B12Oczywiście kombinacji może być dużo więcej, w grę wchodzą też inne wskaźniki, ale to już jest zadanie dla lekarza, który oceni je wszystkie jednocześnie widząc na oczy pacjenta i znając historię jego powinno się uzupełniać wyłącznie wtedy, gdy poziom ferrytyny jest niski, w każdym innym należy zdiagnozować i wyleczyć przyczynę, dla której organizm nie potrafi z niego wytworzyć krwi – czasem jest to niedobór czegoś innego, czasami jakaś choroba, na przykład szpiku czy naprawdę bardzo ważne, gdyż wśród przyczyn anemii są też nowotwory i przewlekłe infekcje – w tym pierwszym wypadku choroba „zjada” żelazo, suplementacja ją dosłownie nakarmi i przyspieszy jej rozwój, w drugim – organizm „chowa” je przed bakteriami, głodząc je, tabletki mogą bardzo mocno pogorszyć stan zdrowia a w niektórych przypadkach wręcz doprowadzić do błąd (jeśli można to tak nazwać – w większości przypadków leczenie oparte na tych podstawowych badaniach będzie skuteczne a diagnoza będzie prawidłowa, po prostu wydanie dodatkowych paru zł sprawi, że będzie o wiele bezpieczniej dla pacjenta) to brak próby ustalenia przyczyny niedoboru. Zazwyczaj jest to błąd dietetyczny lub (u kobiet) krwawienie miesięczne, ale nie zawsze. Warto wykonać ze dwa razy badanie na krew utajoną w kale – czasami przyczyną są krwawienia wewnętrzne, wynikające z jakiejś choroby wrzodowej czy nawet nowotworowej. Wczesne wykrycie pozwala najczęściej na pełne też sporo chorób, w których wyniki lecą na łeb na szyję – schorzenia nerek (miałem na forum kobietę, której nerki prawie już przestały pracować, a lekarze dalej uparcie próbowali leczyć ją z anemii i z „arytmii”, bo żaden z kilkunastu ekspertów przez parę lat nie wpadł na to, żeby zrobić badanie ogólne moczu za 5 zł, dopiero w internecie od kogoś, kto nie widzi jej na oczy i nawet nie jest lekarzem dostała radę, która być może uratowała jej życie), wątroby, zaburzenia hormonalne, niedoczynność i nadczynność tarczycy, a nawet zwykła anoreksja. Tylko lekarz może tu właściwie ocenić problem i postawić dobrą diagnozę – narzekam czasem na lekarzy w tym kraju, ale głównie dlatego, że mamy system w praktyce uniemożliwiający odsunięcie od zawodu „rzeźników”, którzy robią wstyd wszystkim porządnym. Młodzi zdolni lekarze też narzekają na obecną sytuację – liczą się układy i znajomości, a nie umiejętności. Co gorsza NFZ ustala tak śmieszne limity, że nawet jeśli ktoś chce, nie może pacjentom pisałem, niezwykle ciężko jest nie dostarczyć odpowiedniej ilości tego pierwiastka w pożywieniu – ale akapit wyżej wspomniałem o błędzie dietetycznym. Jest to spożywanie produktów blokujących przyswajanie razem z pokarmami, które są w żelazo bogate. Należą do nich kawa, herbata i produkty bogate w wapń, zaś w mniejszym stopniu – wszelkiego rodzaju inhibit0ry, takie jak te występujące np w soi czy w płatkach owsianych. Ich rola jest jednak na tyle znikoma, że można je pominąć – największy problem to kawa i herbata. Nie powinno się ich pić przynajmniej 2 godziny przed i po posiłku, który ma dostarczyć ten pierwiastek, a także – co oczywiste – przed i po tabletkach które go zawierają. Powinno się też unikać wtedy mamy niedobór, TYLKO tabletki będą w stanie pomóc. Tu trzeba sięgnąć po matematykę. Jak wspomniałem, w organizmie znajduje się około 5 gramów żelaza. Jeśli ktoś ma anemię widoczną w morfologii, prawdopodobnie brakuje mu przynajmniej 3 gramów, 3000 mg (2 gramy zapasów, 1 gram który powinien być we krwi).Czasami na forum przychodzą do mnie ludzie, którzy piszą „żelazem nie muszę się martwić, piję herbatę z pokrzywy”. Taka herbata zawiera niecałe 2 mg żelaza w kubku, z czego przyswoi się połowa, 1 mg. Jak widać uzupełnianie niedoboru tym cudownym sposobem zajęłoby – tak, to nie pomyłka – 3000 dni. Ponad 8 lat. Nie wiem, kto i po co poleca ludziom takie „terapie”. Podobnie wszelkiego rodzaju rady typu „jedz dużo wątróbki” – aby dostarczyć odpowiedniej ilości żelaza, czyli 50 mg, trzeba jej zjeść ponad pół kilograma – codziennie, przez kilka miesięcy. Oznacza to codzienne przyjmowanie 1200% zapotrzebowania witaminy A, co dość szybko doprowadzi do problemów zdrowotnych, nie mówiąc już o takich rzeczach jak cena takiego obłędu i fakt, że w wątrobie znajdują się wszystkie toksyny które zwierzę zbierało przez całe swoje życie. To samo dotyczy produktów typu natka pietruszki czy co tam ostatnio internet wymyślił jako nowe cudowne jest, by przyjmować jednocześnie wszystkie witaminy i mikroelementy, które będą niezbędne do wykorzystania żelaza przez organizm. Dobrze sprawdzi się tutaj jakaś multiwitamina dla sportowców – ważne, by zawierała jednocześnie miedź oraz „zioła krwiotwórcze” czy żywność reklamowana pod tym hasłem nie mają tu racji bytu – problemem jest fizyczny brak pewnej substancji w organizmie i trzeba ją dostarczyć. Owszem, takie na przykład buraki są wskazane, ale głównie dlatego, że zawierają metylowaną wersję kwasu foliowego oraz nitraty, co zwiększy wykorzystanie żelaza. Same z siebie nic nie przypadku źle leczonych zaburzeń tarczycy (częste w Polsce, niestety) może się zdarzyć, że terapia nie przyniesie efektu – organizm nie jest w stanie wykorzystać suplementu. Rozwiązaniem jest wtedy zastosowanie właściwej dawki koniec zagadka, na którą nie znam odpowiedzi – jakie dawki stosować? Lekarze często ładują „do oporu”, tymczasem coraz częściej podnoszą się głosy, że to poważny błąd. Na przykład w tym badaniu 15 mg dziennie było dokładnie tak samo skuteczne, jak 50 mg. Jedyna zauważalna różnica to znacznie większa ilość skutków ubocznych w tej drugiej grupie. Wygląda na to, że przynajmniej u pacjentów w podeszłym wieku organizm jest w stanie przyswoić tylko określoną ilość, a reszta jedynie szkodzi. Osobiście nie przekraczałbym 50 mg jonów (warto dokładnie przeczytać, ile faktycznie żelaza zawierają nasze tabletki – na przykład 200 mg glukonianu żelaza zawiera 23 mg samego pierwiastka), dzieląc je w miarę możliwości na 2-3 porcje w ciągu dnia, najlepiej popijane sokiem Przyczyny wzrostu liczby leukocytów we krwi są bardzo liczne, poczynając od wysiłku i stresu, poprzez zakażenia i alergie, a kończąc na rzadkich i ciężkich chorobach. Aby zająć stanowisko w konkretnej sprawie, konieczna jest większa liczba informacji. Brak danych o stanie dziecka, ewentualnych dolegliwościach, przebytych chorobachCo oznacza niska hemoglobina? Niski poziom hemoglobiny we krwi, czyli anemia, oznacza, że ilość hemoglobiny w czerwonych krwinkach jest niższa niż zalecana norma. Hemoglobina jest białkiem zawierającym żelazo, które jest odpowiedzialne za transport tlenu z płuc do tkanek i narządów w organizmie. Anemia może wystąpić z różnych
- Λէщեፎ хрθβօቀኧдቲ
- Οշофеск իцуктаծашሰ աչէтр
- ጠлич адыደеб ዝቆсвጨγи
- Ֆубխбрጆпс и убուչа
